"Kresy Wewnętrzne": wielkie wymieranie

Została tam zniszczona przez kulturę sowiecką a potem przez nacjonalizmy naszych wschodnich sąsiadów. Po naszej stronie, w województwie lubelskim i podkarpackim Kresy zniszczyła akcja "Wisła" i kultura PRL. Na Podlasiu kresowa kultura zachowała się przypadkowo, pewnie dzięki temu, że elektryfikacja tu późno dotarła a wraz z nią mass-media.

 

Niestety, Kresy Wewnętrzne odkryłem dopiero teraz, gdy już zaczynają wymierać. I chodzi tu nie tyle o zanik kultury kresowej, co o fizyczne wymieranie, pustoszenie kresowych wiosek. Młodzi ludzie z wiosek po prostu wyjeżdżają do miast się uczyć i już tam zostają. Umiera sporo ludzi w wieku średnim, często z powodu nadużywania alkoholu. Starzy ludzie trzymają się dobrze, pewnie dzięki naturalnemu jedzeniu w dzieciństwie i młodości i ogólnie staremu, zdrowemu stylowi życia. Jednak i oni się wykruszają i zaczynają świecić pustkami gęsto zamieszkałe niegdyś wioski.

 

Trochę kresowego klimatu jest jeszcze w miastach naszego województwa, ale one jak wszystkie miasta, coraz bardziej zurbanizowane i zglobalizowane. Resztki kresowego charakteru utrzymują się tam dzięki wyjazdom do "baćkiw", do rodziny. Kiedy starsi ludzie wymrą może przepaść kresowy charakter tych stron. Tu podstawą jest wieś a gospodarze wiejskich gmin nie mają żadnych pomysłów na ich rozwój. I mieszkańcy jakby się pogodzili z tym skazaniem na wymarcie i nawet nie próbują nic naprawiać.

 

Myślę, że ważną rolę w ożywieniu naszych wewnętrznych Kresów może odegrać turystyka. Ważne jednak jaka będzie to turystyka. Taka typowo komercyjna, masowa turystyka mogłaby dobić kulturę kresową. Przydałaby się raczej turystyka, nastawiona na poznawanie kultury i przyrody tych stron i wejście w kresowy klimat. Potrzebny byłby też rozwój agroturystyki, ale takiej w prawdziwym tego słowa znaczeniu, czyli spędzanie wakacji w realnie funkcjonujących gospodarstwach rolnych.