"Kresy Wewnętrzne": Herody czyli Kresowe Jasełka

Klaudiusz Wesołek 25-12-2020, 09:01
Artykuł
TV Republika

- Żołnierze! Czy wiecie, że w Betlejem mieście narodziło się Dziecię? - Wiemy, nie wiemy, ale się dowiemy!

Ten "wojskowy dialog" to fragment z przedstawienia "Herodów" czyli kresowych kolędników, którzy od drugiego dnia Świąt Bożego Narodzenia chodzili od chaty do chaty, śpiewając kolędy i odgrywając jasełka. Jak sugeruje nazwa "Herody", w kresowych jasełkach to czarne charaktery grały główną rolę, a Żłóbek i Narodziny Pańskie były raczej tłem dla opowieści o zbrodniach króla Heroda i jego siepaczy i ostatecznej karze, którą za swe zbrodnie poniósł.

Takie ostrzeżenie, by nie zaprzepaścić łaski z Przyjścia Chrystusa.

-Witaj królu Herodzi, Śmierć po ciebi przychodzi. Teraz musisz mileńki iść na piekielne męki!

-Ach dolo moja ściekła. A za cóż mam iść do piekła?

-Za to żeś męczył dzieci, męcz si na tamtym świeci!

Na koniec Diabeł wskakiwał Śmierci na plecy i odjeżdżał z okrzykiem "moja dusza, twoje ciało". Młodzi kolędnicy mieli dobrą zabawę i wyżerkę po chatach a i parę złotych też zarobili.

Tato opowiadał mi, że niekiedy gospodarze zapominali o datku dla kolędników i wtedy upominał się wprost "winszuję, winszuję, winszować nie przestanę, dopóki pięć złotych nie dostanę". Kiedy rodzice się o tym dowiadywali, było lanie. Czasy były zupełnie inne.

Teraz bicie dzieci to przestępstwo, a wtedy był to zwykły środek wychowawczy. Upominanie się o pieniądze gdzie się da, obecnie jest cnotą a wtedy było wielkim wstydem. Przeważnie jednak ludzie sami dawali pieniądze "herodom", bo był to miły świąteczny akcent i wierzono, że ich wizyta przynosi błogosławieństwo na cały rok.

Pominięcie domu przez "Herodów" było znakiem społecznego ostracyzmu. Wszyscy mówili na mieszkańców takiego domu "ale to skurwinsyny! Nawet herody do nich nie przyjszli".

Dzisiaj, na naszych wewnętrznych Kresach, niekiedy jeszcze młodzi kolędnicy chodzą z gwiazdą, śpiewając kolędy, ale "herodowych" jasełek po domach nie odgrywają. W wiejskich parafiach prawosławnych także panie z cerkiewnych chórów, chodzą z gwiazdą po domach, śpiewając kolędy.

W niektórych szkołach, dla podtrzymania tradycji, nauczyciele przygotowują jasełkowe przedstawienia, odgrywane przez uczniów w lokalnych domach kultury lub kościołach.

Źródło: Portal TV Republika

Komentarze
Zobacz także
Nasze programy