Iluminacja upamiętniająca setną rocznicę wybuchu powstania wielkopolskiego rozświetliła w czwartek wieczorem fasadę Pałacu Prezydenckiego - poinformowano na stronie Kancelarii Prezydenta.
Iluminacja składa się z charakterystycznej flagi z białym orłem w koronie na czerwonym tle oraz okolicznościowego napisu. W zdaniu "100. rocznica wybuchu powstania wielkopolskiego" jedno z zer zastąpiła symboliczna biało-czerwona rozetka.
Powstanie Wielkopolskie to jedno z czterech polskich powstań zakończonych zwycięstwem. Walki powstańcze rozpoczęły się 27 grudnia 1918 r. Do 15 stycznia 1919 r. oddziałom polskim udało się wyzwolić prawie całą Wielkopolskę. W wyniku Powstania Wielkopolskiego poległo prawie 2,5 tys. osób, a 6 tys. zostało rannych.
Bezpośrednią przyczyną wybuchu Powstania Wielkopolskiego była wizyta w Poznaniu wybitnego pianisty i działacza niepodległościowego Ignacego Jana Paderewskiego, który przybył do miasta 26 grudnia 1918 roku.
Jeszcze tego samego dnia Paderewski wygłosił przemówienie do licznie zgromadzonych przed hotelem Bazar Polaków. Nastrój był podniosły, śpiewano patriotyczne pieśni, wszędzie powiewały polskie i alianckie flagi. Chcąc przeciwstawić się wystąpieniom Polaków, 27 grudnia paradę wojskową w centrum miasta urządzili Niemcy. Podczas przemarszu żołnierzy dochodziło do zrywania flag polskich i alianckich, ataków na polskie instytucje i ludność. Lokalne zamieszki szybko przerodziły się w otwartą walkę, do której stanęły oddziały polskie kierowane przez Polską Organizację Wojskową Zaboru Pruskiego. Mający przewagę liczebną Polacy szybko przejęli kontrolę nad miastem, a następnie większością terenów Wielkopolski. Zażarte boje z Niemcami toczyli jedynie w Chodzieży, Inowrocławiu i Nakle.
Walki trwały też wokół lotniska Ławica, które powstańcy opanowali 6 stycznia 1919 roku. Zajęto je wraz ze stacjonującymi tam stoma samolotami, które wykorzystano później do nalotu bombowego na niemieckie lotnisko we Frankfurcie nad Odrą. Tego bohaterskiego wyczynu, polegającego na zrzuceniu 900 kg bomb, dokonała eskadra dowodzona przez pilota Wiktora Pniewskiego. Atak sześciu polskich maszyn zaskoczył zupełnie Niemców, a wśród mieszkańców Frankfurtu wywołał panikę.
Kontrolę nad zajętym obszarem przejęła Naczelna Rada Ludowa złożona z czołowych polityków wielkopolskich, która na urząd Naczelnego Prezesa Prowincji Poznańskiej powołała znanego polityka endeckiego Wojciecha Trąmpczyńskiego. Pragnąc nadać walkom jednolity charakter, Komisariat Naczelnej Rady Ludowej powołał Komendę Główną Wojsk Powstańczych na czele ze świeżo awansowanym na stopień majora Stanisławem Taczakiem. Powołano też sztab, którego szefem został kpt. Stanisław Łapiński. Od 16 stycznia 1919 roku, z rozkazu Józefa Piłsudskiego, komendę nad Armią Wielkopolską przejął gen. Józef Dowbor-Muśnicki, którego szefem sztabu był najpierw Julian Stachiewicz, a później Władysław Anders.
W drugiej połowie stycznia 1919 roku Niemcy zebrali znacznie większe siły i przystąpili do kontrofensywy z dwóch kierunków: północnego, tj. Bydgoszczy i Nakła, oraz południowego – z Dolnego Śląska. Zacięte walki toczyły się nad Odrą i Notecią oraz wokół Leszna. Gdy sytuacja militarna powstańców stała się krytyczna, Komisariat Naczelnej Rady Ludowej podjął akcję dyplomatyczną w Paryżu. Za pośrednictwem przewodniczącego Komitetu Narodowego Polskiego Romana Dmowskiego nawiązano kontakt z wodzem naczelnym wojsk sprzymierzonych z marszałkiem Ferdynandem Fochem, który pod groźbą wznowienia ofensywy na zachodzie, zażądał od Niemców zawieszenia walk w Wielkopolsce. Działania zbrojne przerwano 16 lutego 1919 roku, zawierając rozejm w Trewirze. Obszar wyzwolony przez powstańców został przyłączony do Polski na mocy postanowień traktatu wersalskiego z 28 czerwca 1919 roku. W skład Rzeczypospolitej, oprócz zajętych już wcześniej terenów Wielkopolski, włączono również miasta, których powstańcom nie udało się wcześniej zdobyć, jak Leszno, Kępno i Rawicz.
Powstanie Wielkopolskie jako jedno z nielicznych narodowych powstań zakończyło się sukcesem. Uchwałą Sejmu z 12 października 2017 roku podjęto decyzję o ustanowieniu roku 2018 Rokiem Pamięci Powstania Wielkopolskiego.
Źródło: prezydent.pl
1713541997.jpg)
