Polska 6 lutego – co wydarzyło się tego dnia

Portal TV Republika 06-02-2024, 08:00
Artykuł
facebook.com

Tego dnia odbyła się koronacja Władysława IV na króla Polski; zaprezentowano tzw. plan Pabsta, który przewidywał 10-krotne zmniejszenie Warszawy; Józef Cyrankiewicz objął stanowisko premiera; spektakl premierowy Teatru Sensacji „Kobra”; pierwszym kawalerem Orderu Uśmiechu został lekarz Wiktor Dega; rozpoczęły się obrady okrągłego stołu; we Wrocławiu została uruchomiona pierwsza komercyjna stacja telewizyjna. Urodzili się m. in. Michał Sokolnicki, Jerzy Leszczyński, Romuald Gutt, Maria Czapska, Władysław Sebyła, Władysław Gomułka, Danuta Szaflarska, Witold Kieżun, Witold Trzeciakowski, Wiesław Ochman, Wiktor Osiatyński, Kazimierz i Józef Lipieniowie. Zmarli natomiast: Leopold Loffler, Stanisław Rogalski, Józef Prutkowski, Antoni Łaciak, Romuald Lipko oraz Krzysztof Kowalewski.

1582 – Wojska polskie pod wodzą Stefana Batorego zakończyły nieudane oblężenie Pskowa.

1633 - Na Wawelu odbyła się koronacja Władysława IV na króla Polski.

1687 - Założono Wyższe Seminarium Duchowne w Przemyślu.

1863 - Powstanie Styczniowe: Dwudniowe walki powstańców z wojskami rosyjskimi w Siemiatyczach, zakończone sukcesem Rosjan i spaleniem przez nich miasteczka.

1880 - W Kaszewach Kościelnych urodził się Michał Sokolnicki, historyk, działacz PPS, bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego; w czasie I wojny światowej m.in. w Legionach Polskich, Naczelnym Komitecie Narodowym i Organizacji A; w okresie międzywojennym w dyplomacji, w latach 1936-46 pełnił funkcję ambasadora RP w Turcji.

1884 - W Warszawie urodził się Jerzy Leszczyński, aktor teatralny i filmowy, reżyser, znany m.in. z filmów „Cud nad Wisłą”, „Szpieg w masce”, „Halka” i roli doktora Białka w filmie Aleksandra Forda „Ulica Graniczna”.

1888 - W Warszawie urodził się Romuald Gutt, architekt, autor m.in. gmachu Głównego Urzędu Statystycznego oraz współautor projektu budynków mieszkalnych i ogrodu ambasady Chin w Warszawie.

1890 - W Paryżu urodził się Władysław Folkierski, historyk literatury francuskiej, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, minister  wyznań religijnych i oświecenia publicznego w rządzie RP na uchodźstwie.

1894 - W Pradze urodziła się Maria Czapska, historyczka literatury, eseistka, działaczka Rady Pomocy Żydom „Żegota”, współpracowniczka paryskiej „Kultury”.

1897 - Zainaugurował działalność Teatr Zagłębia w Sosnowcu.

1898 - W Krakowie zmarł Leopold Loffler, malarz, profesor Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie.

1902 - W Kłobucku urodził się Władysław Sebyła, poeta, redaktor i współwydawca pisma „Kwadryga”; uczestnik kampanii polskiej 1939 r., więzień Starobielska, zamordowany przez NKWD w 1940 r. w Charkowie.

1905 - W Białobrzegach Franciszkańskich k. Krosna urodził się Władysław Gomułka, działacz komunistyczny; od 1943 r. przywódca PPR; w latach 1944-49 wicepremier, minister Ziem Odzyskanych (1945-49); współodpowiedzialny za wprowadzenie terroru w Polsce; w październiku 1956 r. stanął na czele PZPR; odpowiedzialny za brutalne stłumienie studenckich protestów w 1968 r. i antysemicką nagonkę; zwolennik interwencji Układu Warszawskiego w Czechosłowacji; w grudniu 1970 r. podjął decyzję o użyciu broni przeciw protestującym robotnikom; 20 grudnia 1970 r. odsunięty od władzy.

1906 - Założono Polski Komitet do Zwalczania Raka.

1911 - W Tampico (stan Illinois) urodził się Ronald Reagan, aktor, polityk, 40. prezydent Stanów Zjednoczonych (1981-89); przyczynił się decydująco do przegranej Związku Sowieckiego, w czym ogromną rolę odegrało narzucenie tempa wyścigu zbrojeń i wprowadzenie do użytku zaawansowanych technologii; jednym z najbardziej znanych projektów był narodowy system obrony antybalistycznej SDI; jako przywódca USA wspierał ruchy antykomunistyczne na całym świecie, w tym Solidarność w Polsce.

1915 - W Kosarzyskach w pow. nowosądeckim urodziła się Danuta Szaflarska, aktorka, wielką popularność zdobyła za sprawą ról w „Zakazanych piosenkach” i „Skarbie”, komediach Leonarda Buczkowskiego; występowała m.in. w „Ludziach z pociągu” Kazimierza Kutza, serialu „Lalka” Ryszarda Bera, „Dolinie Issy” Tadeusza Konwickiego, „Korczaku” Andrzeja Wajdy, „Diabłach, diabłach” Doroty Kędzierzawskiej, „Pożegnaniu z Marią” Filipa Zylbera; w 2007 r. uznanie widzów i krytyki przyniosła jej kreacja w filmie „Pora umierać”.

1918 - W Wiedniu zmarł Gustav Klimt, malarz, grafik, jeden z twórców Secesji Wiedeńskiej.

1922 - W Wilnie urodził się Witold Kieżun, ekonomista, członek honorowy PAN; żołnierz AK, w czasie Powstania Warszawskiego walczył w batalionie „Gustaw”.

1926 - W Warszawie urodził się Witold Trzeciakowski, żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego, ekonomista. Jako przedstawiciel „Solidarności” brał udział w obradach Okrągłego Stołu, pełniąc funkcję współprzewodniczącego Zespołu ds. Gospodarki i Polityki Społecznej.

1929 - W Warszawie urodził się prof. Jerzy Szacki, socjolog, autor „Historii myśli socjologicznej”.

1931 - W Warszawie urodził się Wiesław Górnicki, dziennikarz, pisarz; w latach 1981-90 bliski współpracownik gen. Wojciecha Jaruzelskiego, autor m.in. zbioru reportaży „Tam, gdzie pieprz rośnie”, „Podróż po garść ryżu”.

1936 - W niemieckim Garmisch-Partenkirchen rozpoczęły się IV Zimowe Igrzyska Olimpijskie. Wzięło w nich udział 23 polskich zawodników jednak nie zdobyli oni żadnego medalu.

1937 - W Warszawie urodził się Wiesław Ochman, śpiewak operowy, tenor; występował m.in. w mediolańskiej La Scali, Metropolitan Opera w Nowym Jorku, operach w Barcelonie, Paryżu, Rzymie.

1940 - Zaprezentowany został tzw. plan Pabsta. Przewidywał on 10-krotne zmniejszenie i zburzenie większości zabudowy Warszawy oraz zamienienia jej w prowincjonalne miasto, służące Niemcom w charakterze ogromnego węzła komunikacyjnego.

1943 - W oficynie kamienicy przy ul. Długiej 44/46 w Warszawie Niemcy odkryli skład broni i tajną drukarnię należące do Narodowych Sił Zbrojnych. W wyniku strzelaniny zginęło kilku żołnierzy NSZ i kilku niemieckich policjantów. 80 konspiratorów i mieszkańców kamienicy zostało aresztowanych, a następnie kobiety deportowano do obozu koncentracyjnego na Majdanku, a mężczyzn rozstrzelano 12 lutego w Lasach Chojnowskich pod Warszawą.

1945 - Ukazało się pierwsze wydanie górnośląskiego „Dziennika Zachodniego”.

1945 - W Białymstoku urodził się Wiktor Osiatyński, prawnik, specjalista prawa konstytucyjnego oraz historii doktryn politycznych i prawnych, działacz Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, pisarz i wykładowca.

1947 - Po sfałszowanych przez komunistów wyborach do Sejmu Ustawodawczego, Józef Cyrankiewicz objął stanowisko premiera i z dwuletnią przerwą (w latach 1952-54 był wicepremierem w rządzie Bolesława Bieruta) sprawował je do grudnia 1970 r.

1949 - Urodzili się Kazimierz i Józef Lipieniowie, bracia-bliźniacy, zapaśnicy, wielokrotni medaliści mistrzostw świata, Europy i igrzysk olimpijskich.

1956 - Emisja premierowego spektaklu telewizyjnego w Teatrze Sensacji „Kobra”. Był to spektakl „Zatrute litery” według Agathy Christie, w reż. Adama Hanuszkiewicza.

1960 - W Gdańsku urodził się Rafał Krzysztof Żabiński, aktor znany z ról w filmach „Boża podszewka”, „Pogranicze w ogniu”.

1964 – MON udostępniło na potrzeby przyszłej cywilnej części około 10 ha terenu lotniska wojskowego w Balicach pod Krakowem.

1968 - W Warszawie zapadł wyrok trzech lat więzienia dla Janusza Szpotańskiego, autora satyrycznej opery „Cisi i gęgacze, czyli Bal u Prezydenta”, aresztowanego pod zarzutem „sporządzania i przekazywania w celu rozpowszechniania opracowań szkodliwych dla interesów państwa”.

1968 - W Grenoble rozpoczęły się X Zimowe Igrzyska Olimpijskie. Polska ekipa liczyła 31 zawodników i zawodniczek.

1969 - Pierwszym kawalerem Orderu Uśmiechu został poznański chirurg-ortopeda dr Wiktor Dega.

1971 - Początek VIII Plenum KC PZPR, w czasie którego oceniano „wydarzenia grudniowe” oraz usunięto z KC Władysława Gomułkę, Zenona Kliszkę i Bolesława Jaszczuka.

1975 - Premiera pierwszego odcinka serialu telewizyjnego Karino w reżyserii Jana Batorego.

1976 - Zmarł Stanisław Rogalski, inżynier, konstruktor samolotów, m.in. RWD.

1976 - Urząd Rady Ministrów wydał rozporządzenie o możliwości tworzenia polskich przedstawicielstw firm zagranicznych z udziałem kapitału polonijnego.

1981 - W Warszawie zmarł Józef Prutkowski, poeta, satyryk, aktor, autor słuchowisk radiowych.

1982 - Premiera serialu „Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy”.

1989 - W Warszawie, w Pałacu Namiestnikowskim, będącym siedzibą Urzędu Rady Ministrów, rozpoczęły się obrady okrągłego stołu, które zapoczątkowały upadek komunizmu i przemiany polityczne w Polsce oraz w całej Europie Środkowo-Wschodniej.

1989 - W Katowicach zmarł Antoni Łaciak, skoczek narciarski, zdobywca srebrnego medalu na mistrzostwach świata w Zakopanem (1962); olimpijczyk z Innsbrucku.

1990 – We Wrocławiu została uruchomiona komercyjna stacja telewizyjna PTV Echo, pierwsza niepubliczna telewizja w krajach dawnego bloku komunistycznego.

1997 - Sejm RP przyjął ustawę o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, powołującą 16 regionalnych Kas Chorych.

2001 – Papież Jan Paweł II ustanowił św. Izydora z Sewilli patronem internautów i informatyków.

2004 - Premiera filmu „Symetria” w reżyserii Konrada Niewolskiego.

2011 - Robert Kubica został ciężko ranny w wypadku na Rajdzie Ronde di Andora we Włoszech.

2020 – W Lublinie zmarł Romuald Lipko, kompozytor wielu przebojów muzyki rozrywkowej, współtwórca zespołu Budka Suflera. Był autorem lub współautorem największych przebojów Budki Suflera, w tym piosenek „Jolka, Jolka pamiętasz”, „Takie tango”, „Bal wszystkich świętych”, „Cień wielkiej góry”, „Jest taki samotny dom”, „Za ostatni grosz”, „Ratujmy co się da” i wielu innych. Lipko komponował też m.in. dla Anny Jantar („Nic nie może wiecznie trwać”), Urszuli („Dmuchawce latawce wiatr”, „Malinowy król”), Zdzisławy Sośnickiej („Aleja gwiazd”), Maryli Rodowicz („Tak nam słodko, tak nam gorzko”) i Izabeli Trojanowskiej („Jestem twoim grzechem”, „Wszystko, czego dziś chcę”).

2021 – W Warszawie zmarł Krzysztof Kowalewski, jeden z najbardziej popularnych polskich aktorów, odtwórca słynnych ról filmowych w „Nie ma róży bez ognia” i „Brunet wieczorową porą”, a także tytułowy bohater radiowej audycji „Kocham Pana, Panie Sułku”. Był aktorem teatrów: Klasycznego, Dramatycznego, Polskiego, Studenckiego Teatru Satyryków, Rozmaitości, Kwadrat oraz Teatru Współczesnego w Warszawie.



Źródło: PAP

Komentarze
Zobacz także
Nasze programy