Polska 28 lutego – co wydarzyło się tego dnia

Portal TV Republika, kk 28-02-2024, 08:00
Artykuł
facebook.com

Tego dnia za zabicie kilku żandarmów przez partyzantów Niemcy dokonali masakry 108 mieszkańców (w tym 35 kobiet i 47 dzieci) wsi Wanaty; oddział UPA przy wsparciu ludności ukraińskiej dokonał masakry 156 Polaków we wsi Korościatyn na Podolu; w Goleniowie doszło do katastrofy samolotu AN-24, w której zginęli wszyscy pasażerowie - łącznie 16 osób; Rada Ministrów wprowadziła kartki na mięso i wędliny. Urodzili się m. in. Ignacy Potocki, Józef Bożek, Roman Abraham, Roman Odzierzyński, Anna Smoleńska, Roman Maciejewski, Wojciech Marczewski, Włodzimierz Lubański. Zmarli natomiast: Hugo Kołłątaj, Henryk Rzewuski, Ferdynand Radziwiłł, Józef Unrug, Włodzimierz Zonn, Zofia Stryjeńska, Janusz Meissner, Bolesław Orliński, Zofia Turowicz oraz Janusz Cisek.

1520 - Wojna polsko-krzyżacka: wojska hetmana wielkiego koronnego Mikołaja Firleja zdobyły Pieniężno.

1609 - Zygmunt III Waza nadał prawa miejskie Sokółce.

1750 - W Radzyniu Podlaskim urodził się Ignacy Potocki, pisarz, polityk, marszałek wielki litewski, członek Komisji Edukacji Narodowej, przewodniczący Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych; przywódca stronnictwa patriotycznego w czasie Sejmu Czteroletniego; jeden z autorów Konstytucji 3 Maja.

1782 - W Bierach na Śląsku Cieszyńskim urodził się Józef Bożek, wynalazca, konstruktor kołowego pojazdu parowego (1815) i łodzi z silnikiem parowym (1817).

1812 - W Warszawie zmarł Hugo Kołłątaj, ideolog i czołowy przedstawiciel polskiego Oświecenia, filozof, ksiądz, organizator i teoretyk nauki i oświaty; wybitny działacz stronnictwa patriotycznego w okresie Sejmu Wielkiego, współautor Konstytucji 3 Maja.

1866 - W Cudnowie na Wołyniu zmarł Henryk Rzewuski, pisarz, publicysta, autor „Pamiątek JPana Seweryna Soplicy, cześnika parnawskiego” i powieści „Listopad”.

1891 - We Lwowie urodził się Roman Abraham, generał WP, w czasie kampanii polskiej w 1939 r. dowódca Wielkopolskiej Brygady Kawalerii i grupy operacyjnej kawalerii.

1892 - We Lwowie urodził się Roman Odzierzyński, generał WP; w latach 1949-1954 premier rządu RP na uchodźstwie.

1910 - W Berlinie urodził się Roman Maciejewski, kompozytor, autor m.in. monumentalnej „Missa pro defunctis”.

1920 - W Warszawie urodziła się Anna Smoleńska, harcerka Szarych Szeregów - działała w konspiracyjnej organizacji małego sabotażu „Wawer”; twórczyni „Kotwicy”, symbolu Polski Walczącej; zginęła w 1943 r. w niemieckim obozie Auschwitz.

1926 - W Rzymie zmarł Ferdynand Radziwiłł, polityk, poseł polski do Reichstagu (1874-1919), marszałek senior Sejmu Ustawodawczego RP.

1933 - Po pożarze gmachu Reichstagu w Berlinie w nocy z 27 na 28 lutego prezydent Paul von Hindenburg został nakłoniony przez Adolfa Hitlera i Franza von Papena do podpisania dekretu „O ochronie narodu i państwa”, który na tydzień przed przedterminowymi wyborami do Reichstagu zawieszał czasowo podstawowe prawa obywatelskie zawarte w konstytucji.

1939 - W Gliwicach urodził się Józef Gałeczka, piłkarz, trener, król strzelców polskiej ligi w roku 1964, strzelec 98 bramek w ekstraklasie.

1943 – Na nowym cmentarzu żydowskim w Żelechowie Niemcy rozstrzelali kilkudziesięciu żydowskich rzemieślników pozostałych w mieście po likwidacji getta.

1943 - Członkowie norweskiego ruchu oporu zniszczyli niemieckie urządzenie do produkcji i 1,4 tony ciężkiej wody, co przyczyniło się do klęski niemieckiego programu budowy broni nuklearnej.

1944 - We wsi Huta Pieniacka położonej w pow. złoczowskim w województwie tarnopolskim, zamieszkanej przez ludność polską, doszło do zbrodni, której sprawcami, według ustaleń IPN, byli żołnierze 4. Pułku rekrutującego się z Ukraińców Dywizji SS „Galizien”; według różnych danych w Hucie Pieniackiej zamordowano od 600 do 1200 osób.

1944 - W Łodzi urodził się Wojciech Marczewski, reżyser, scenarzysta, pedagog; autor filmów „Zmory”, „Dreszcze”, „Ucieczka z kina Wolność”, „Weiser”.

1944 - W nocy z 28 na 29 lutego oddział UPA przy wsparciu ludności ukraińskiej dokonał masakry 156 Polaków we wsi Korościatyn na Podolu i pobliskiej stacji kolejowej.

1944 - W odwecie za zabicie kilku żandarmów przez polskich partyzantów Niemcy dokonali masakry 108 mieszkańców (w tym 35 kobiet i 47 dzieci) wsi Wanaty (województwo mazowieckie).

1945 - Poakowski oddział por. Konrada Bartoszewskiego „Wira” rozbił więzienie w Biłgoraju.

1945 – W Łodzi odbył się zbiorowy pogrzeb ofiar masakry w więzieniu na Radogoszczu. Do masakry doszło w nocy z 17 na 18 stycznia 1945 r., na kilkadziesiąt godzin przed przejęciem Łodzi przez Armię Czerwoną. Niemcy zamordowali prawie 1500 osób przetrzymywanych w więzieniu.

1945 - Krajowa Rada Narodowa wydała dotyczący volksdeutschów dekret „O wyłączeniu ze społeczeństwa polskiego wrogich elementów”.

1947 - W Gliwicach urodził się Włodzimierz Lubański, piłkarz, wielokrotny reprezentant Polski, mistrz olimpijski z 1972 r.; siedmiokrotny mistrz Polski z Górnikiem Zabrze, piłkarz belgijskiego Lokeren.

1947 - Ukazała się powieść Antoniego Gołubiewa „Bolesław Chrobry”.

1948 - W swym pierwszym meczu reprezentacja Polski w piłce siatkowej mężczyzn przegrała w Warszawie z Czechosłowacją 2:3. Wcześniej 14 lutego 1948 roku, reprezentacja kobiet pokonała Czechosłowację 3:1.

1952 - W więzieniu na warszawskim Mokotowie powieszony został Albert Forster, nazistowski zbrodniarz, pełniący w latach 1939-1945 funkcję namiestnika prowincji Gdańsk-Prusy Zachodnie.

1953 - W wyniku prowokacji politycznej zamknięto Teatr Rapsodyczny w Krakowie.

1960 - W Squaw Valley w USA zakończyły się VIII Zimowe Igrzyska Olimpijskie; reprezentacja Polski zdobyła na nich dwa medale, oba w łyżwiarstwie szybkim: srebrny Elwiry Seroczyńskiej i brązowy Heleny Pilejczyk. Polska ekipa składała się z 13. zawodników.

1973 - W Lailly-en-Val we Francji zmarł kontradmirał Józef Unrug, w latach 1925-1939 dowódca Floty; w czasie kampanii polskiej 1939 r. dowodził wszystkimi siłami wyznaczonymi do obrony Wybrzeża.

1973 - W Goleniowie pod Szczecinem doszło do katastrofy samolotu rządowego AN-24, w wyniku której zginęli wszyscy pasażerowie i członkowie załogi - łącznie 16 osób; wśród ofiar byli ministrowie spraw wewnętrznych Polski i Czechosłowacji: Wiesław Ociepka i Radko Kaska.

1975 - W Warszawie zmarł Włodzimierz Zonn, astronom, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, prezes Polskiego Towarzystwa Astronomicznego.

1976 - W Nowym Jorku zmarł Józef Wittlin, poeta, prozaik, tłumacz, współpracownik Radia Wolna Europa, autor powieści „Sól ziemi”.

1976 - W Genewie zmarła Zofia Stryjeńska, malarka, graficzka; uważana za jedną z największych polskich artystek w dwudziestoleciu międzywojennym; na Światowej Wystawie w Paryżu w 1925 r. zdobyła cztery Grand Prix za malarstwo ścienne, plakat, tkaninę i ilustrację książkową.

1978 - W Krakowie zmarł Janusz Meissner, pilot, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, pisarz, autor popularnych powieści lotniczych i marynistycznych, m.in. „Żądło Genowefy”, „L-jak Lucy”, „Wraki” i trylogii o korsarzu Janie Martenie.

1980 - W Katowicach zmarła Jadwiga Jędrzejowska, tenisistka, w drugiej połowie lat 30. należała do ścisłej światowej czołówki; finalistka turnieju wimbledońskiego w 1937 r.; 22-krotnie zdobywała tytuł mistrzyni Polski w grze pojedynczej, pierwszy raz w 1929 r., ostatni w 1964 r.

1981 - Decyzją Rady Ministrów wprowadzone zostały kartki na mięso i wędliny.

1990 - W Krakowie zmarł Kornel Filipowicz, pisarz, autor zbiorów opowiadań i mikropowieści, m.in. „Profile moich przyjaciół”, „Romans prowincjonalny”, „Pamiętnik antybohatera”, „Ogród pana Nietschke”, „Dzień wielkiej ryby”; autor scenariuszy filmowych.

1992 - W Mississauga (Kanada) zmarł Bolesław Orliński, pilot wojskowy, uczestnik I wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej, w czasie II wojny światowej dowódca 305. dywizjonu bombowego.

1997 - Zmarł Mieczysław Jagielski, ekonomista, prof. SGPiS, członek Biura Politycznego KC PZPR (1971-1981), wicepremier w latach 1970-1981; w sierpniu 1980 r. przewodniczył komisji rządowej, która w Stoczni Gdańskiej podpisała porozumienie z Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym.

2003 - Premiera filmu Superprodukcja w reżyserii Juliusza Machulskiego.

2009 - Justyna Kowalczyk zdobyła złoty medal w biegu na 30 km techniką dowolną na Mistrzostwach Świata w czeskim Libercu.

2010 - W Vancouver zakończyły się XXI Zimowe Igrzyska Olimpijskie, na których reprezentacja Polski zdobyła sześć medali: złoty, srebrny i brązowy Justyny Kowalczyk w biegach narciarskich, dwa srebrne Adama Małysza w skokach narciarskich oraz brązowy Katarzyny Bachledy-Curuś, Katarzyny Woźniak i Luizy Złotkowskiej w wyścigu drużynowym w łyżwiarstwie szybkim.

2010 - W Warszawie zmarł Bohdan Ejmont, aktor, znany m.in. z filmów „Załoga”, „Cień”, „Dwaj panowie N”, „Westerplatte”.

2011 - W Warszawie zmarł Andrzej Kreutz-Majewski, scenograf teatralny i operowy, reżyser.

2012 - W Karaczi zmarła Zofia Turowicz, pilotka, żołnierka kampanii polskiej 1939 r., po wojnie przebywała na emigracji w Pakistanie, szkoląc pilotów i prowadząc kursy szybowcowe.

2020 – W Piasecznie zmarł prof. Janusz Cisek, historyk wojskowości, w latach 2006–2012 dyrektor Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, w latach 1992–2000 dyrektor Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce. Autor wielu monografii, wydawnictw źródłowych i edycji pamiętników, m.in. takich pozycji jak np. „Sąsiedzi wobec wojny 1920”, wielu prac o Józefie Piłsudskim m.in. albumu „Józef Piłsudski” czy książki „Józef Piłsudski w Krakowie”, a także publikacji „Granice Rzeczypospolitej i konflikt polsko-bolszewicki w świetle amerykańskich raportów dyplomatycznych i wojskowych”. W 2009 r. odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

 

Źródło: PAP

Komentarze
Zobacz także
Nasze programy