Polska 26 lutego – co wydarzyło się tego dnia

Portal TV Republika, kk 26-02-2024, 08:00
Artykuł
facebook.com

Tego dnia kapitulowały wojska rosyjskie broniące Smoleńska; pierwszy paryski koncert Fryderyka Chopina; MSW ogłosiło „Mazurka Dąbrowskiego” hymnem narodowym; w Palmirach Niemcy rozstrzelali ok. 190 mieszkańców Legionowa i okolic; Aleksander Kwaśniewski podpisał dokumenty ratyfikujące członkostwo Polski w NATO. Urodzili się m. in. Aleksander Zarzycki, Halina Konopacka, Jan Fethke, Emilia Malessa, Witold Rowicki, Aleksander Skiba, Andrzej Celiński, Eugeniusz Olejarczyk, Małgorzata Szumowska. Zmarli natomiast: Wojciech Chrzanowski, Lucyna Ćwierczakiewiczowa, Andrzej Hiolski, Jerzy Michalski oraz Karl Dedecius.

1289 – Zwycięstwo wojsk koalicji władców Mazowsza i Kujaw Bolesława II i Władysława Łokietka nad siłami księcia wrocławskiego Henryka IV Probusa w bitwie pod Siewierzem na Śląsku.

1634 - Wojna polsko-rosyjska: kapitulacja wojsk rosyjskich broniących Smoleńska.

1768 - Sejm, obradujący w Warszawie w otoczeniu rosyjskich wojsk, uchwalił tzw. prawa kardynalne, dotyczące podstaw ustrojowych państwa; m.in. wolnej elekcji oraz liberum veto.

1831 - Powstanie Listopadowe: Gen. Jan Skrzynecki mianowany został naczelnym wodzem wojsk polskich.

1832 - Car Mikołaj I ogłosił Statut Organiczny Królestwa Polskiego, który zastąpił zniesioną po Powstaniu Listopadowym konstytucję.

1832 - Odbył się pierwszy paryski koncert Fryderyka Chopina.

1834 - We Lwowie urodził się Aleksander Zarzycki, kompozytor, pedagog, pierwszy dyrektor Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, dyrektor Instytutu Muzycznego (1879-88).

1861 - W Paryżu zmarł gen. Wojciech Chrzanowski, generał, topograf wojskowy; w Powstaniu Listopadowym szef Sztabu Głównego; w 1849 r. naczelny wódz armii piemonckiej.

1887 - W Kamionce Strumiłowej urodził się Stefan Grabiński, pisarz, przedstawiciel nurtu literatury fantastycznej z pogranicza horroru, autor m.in. „Demona ruchu”, „Szalonego pątnika” oraz powieści „Salamandra” i „Cień Bafometa”.

1900 - W Rawie Mazowieckiej urodziła się Halina Konopacka, lekkoatletka, zdobywczyni pierwszego złotego medalu olimpijskiego dla Polski - w 1928 r. wygrała konkurs rzutu dyskiem podczas igrzysk w Amsterdamie; we wrześniu 1939 r. uczestniczyła w ewakuacji za granicę złota ze skarbca Banku Polskiego.

1901 - W Warszawie zmarła Lucyna Ćwierczakiewiczowa, publicystka, autorka popularnych książek kucharskich „Jedyne praktyczne przepisy wszelkich zapasów spiżarnianych oraz pieczenia ciast” oraz „365 obiadów za 5 złotych”.

1903 - Urodził się Jan Fethke, pisarz, reżyser i scenarzysta, esperantysta; reżyser filmów „Zapomniana melodia”, „Złota maska”, „Sprawa do załatwienia”, „Irena, do domu”.

1909 - W Rostowie urodziła się Emilia Malessa „Marcysia”, kapitan Armii Krajowej, w latach 1940-1945 kierowała wydziałem łączności zagranicznej Oddziału V KG ZWZ-AK; aresztowana przez władze komunistyczne i skazana 1947 r. w procesie ZG Zrzeszenia WiN na 2 lata więzienia; ułaskawiona przez prezydenta Bolesława Bieruta. „Marcysia” wyjawiła nazwiska swoich współpracowników po zapewnieniu przez MBP ich nietykalności oraz będąc przekonaną o bezcelowości dalszej konspiracji. Oskarżana o zdradę przez część żołnierzy AK w 1949 roku popełniła samobójstwo.

1910 - W Siedlcach urodził się Aleksander Fogiel, aktor, reżyser, scenograf, dyrektor teatrów; zagrał m.in. w filmach „Baza ludzi umarłych”, „Krzyż walecznych”, „Krzyżacy”, „Sami swoi”, „Nie ma mocnych”, „Kochaj albo rzuć”.

1914 - W Taganrogu urodził się Witold Rowicki, dyrygent, pedagog, wieloletni dyrektor artystyczny Filharmonii Narodowej w Warszawie.

1922 - W Krakowie urodził się Józef Kostecki, aktor teatralny i filmowy, odtwórca ról porucznika Żaka w „Eroice” Andrzeja Munka i księcia Witolda w „Krzyżakach” Aleksandra Forda.

1927 - Ministerstwo Spraw Wewnętrznych RP wydało okólnik ogłaszający „Mazurka Dąbrowskiego” hymnem narodowym. Autor melodii opartej na motywach ludowego mazura jest nieznany; słowa napisał pisarz i polityk Józef Wybicki. Pieśń powstała w dniach 16-19 lipca 1797 r. we włoskim miasteczku Reggio nell'Emilia we Włoszech. Pierwszy raz została wykonana publicznie 20 lipca 1797 roku.

1935 - W Białymstoku urodził się Roman Malinowski, działacz Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego; wicepremier (1980-1985); marszałek Sejmu PRL w latach 1985-1989.

1937 - Jan Alfred Szczepański i Justyn Wojsznis dokonali pierwszego wejścia na Ojos del Salado, najwyższy (6893 m) wulkan na Ziemi (obecnie nieczynny), położony w Andach Środkowych, na granicy Argentyny i Chile.

1939 - Sztuką Aleksandra Fredry „Piosnka wujaszka” na deskach warszawskiego Teatru Letniego jako reżyser teatralny zadebiutował Aleksander Bardini.

1940 - W Warszawie powołano Polityczny Komitet Porozumiewawczy przy Związku Walki Zbrojnej.

1940 - W Palmirach Niemcy rozstrzelali około 190 mieszkańców Legionowa i jego okolic.

1941 - Niemcy rozpoczęli likwidację getta w Górze Kalwarii, jego mieszkańców deportowali do getta warszawskiego.

1943 - W KL Auschwitz-Birkenau Niemcy utworzyli tzw. rodzinny obóz cygański dla Romów.

1944 - Organizacja Małego Sabotażu „Wawer” rozlepiła w Warszawie plakaty z fikcyjnym zarządzeniem ewakuacji ludności niemieckiej z Generalnego Gubernatorstwa.

1945 - Prezydent RP powierzył gen. Władysławowi Andersowi pełnienie obowiązków Naczelnego Wodza.

1945 - W Rokitowie urodził się Aleksander Skiba, siatkarz, trener, mistrz świata z roku 1974, trzykrotny mistrz Polski, trener reprezentacji Polski (2 razy zdobył z nią srebrny medal mistrzostw Europy) i Włoch.

1950 - W Warszawie urodził się Andrzej Celiński, członek KSS „KOR”, organizator tzw. Uniwersytetu Latającego, współzałożyciel Towarzystwa Kursów Naukowych; sekretarz Prezydium MKZ NSZZ „S” Gdańsk; sekretarz Krajowej Komisji Porozumiewawczej (1981); szef gabinetu przewodniczącego KKP Lecha Wałęsy; internowany w stanie wojennym; sekretarz KKW NSZZ „S” (1987-1989); uczestnik obrad Okrągłego Stołu; członek UD, UW, SLD i SDPL; senator, poseł; minister kultury (2001-2002); przewodniczący Partii Demokratycznej (2012-2015).

1956 – W Białymstoku założono Białoruskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne w Polsce.

1961 - W Ustrzykach Dolnych urodził się Eugeniusz Olejarczyk, ps. „Siczka”, gitarzysta, kompozytor, autor tekstów, lider punkowego zespołu KSU.

1973 - W Krakowie urodziła się Małgorzata Szumowska, reżyserka, scenarzystka i producentka filmowa; autorka filmów „Szczęśliwy człowiek”, „Ono”, „33 sceny z życia”, „W imię” oraz „Body/Ciało”, za który otrzymała nagrodę Srebrnego Niedźwiedzia na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie w 2015 r., trzy lata później za film „Twarz” otrzymała tę samą nagrodę.

1974 – Powołano Instytut Podstawowych Problemów Marksizmu-Leninizmu.

1977 - Na Wyspie Króla Jerzego w zachodniej Antarktyce rozpoczęła działalność polska stacja polarna im. Henryka Arctowskiego.

1978 - Premiera serialu telewizyjnego „Noce i dnie” w reżyserii Jerzego Antczaka.

1978 - Odbyła się pierwsza edycja Biegu Gwarków, jednego z największych biegów narciarskich w Polsce.

1999 - Prezydent Aleksander Kwaśniewski podpisał dokumenty ratyfikujące członkostwo Polski w NATO.

1999 – Reaktywowano Związek Powiatów Polskich.

2000 - W Krakowie zmarł Andrzej Hiolski, śpiewak operowy.

2007 - W Warszawie zmarł prof. Jerzy Michalski, historyk.

2016 - We Frankfurcie nad Menem zmarł Karl Dedecius, tłumacz, propagator kultury polskiej w Niemczech, zwolennik pojednania polsko-niemieckiego, kawaler Orderu Orła Białego.



Źródło: Internet

Komentarze
Zobacz także
Nasze programy