Tego dnia Józef Piłsudski został skazany na pięć lat zesłania do wschodniej Syberii; komendant ZWZ Stefan Rowecki powołał Związek Odwetu (ZO); powołano Grupę Operacyjną „Wisła”; sąd NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych; w kopalni węgla kamiennego „Pniówek” w Pawłowicach doszło do wybuchów metanu, w wyniku czego zginęło 16 górników. Urodzili się m. in. Wincenty Pol, Wojciech Korfanty, Jerzy Petersburski, Jan Dobraczyński, Anna Radziwiłł, Józef Michalik, Janusz Centka, Piotr Gliński, Arkadiusz Skrzypaszek. Zmarli natomiast: Bernard Łosiński, Czesław Sejbuk, Wacław Sieroszewski, Jan Kociniak, Andrzej Pomian, Piotr Dejmek, Magdalena Abakanowicz oraz Krystyna Łybacka.
1320 - Sępólno Krajeńskie uzyskało prawa miejskie.
1541 – W Norymberdze Andrzej Osiander, przed wydaniem kopernikowskiego dzieła, napisał list do Mikołaja Kopernika, w którym zachęcał astronoma, aby w przedmowie dzieła przedstawił teorię heliocentryczną jako hipotezę naukową: „Tym sposobem ułagodziłbyś parypatetyków i teologów, których sprzeciwu się obawiasz”. Tego samego dnia wystosował list podobnej treści do Retyka. Zamiast nowej przedmowy proponowanej przez Osiandra Kopernik nadesłał list dedykacyjny do papieża Pawła III. List był zręczny, ale zarazem pełen godności, a astronom powoływał się w nim na życzliwe opinie biskupów katolickich: Pawła z Middelburga, Tiedemana Giesego i kardynała Mikołaja Schonberga, ale jednocześnie podkreślał, że „usiłowaniem uczonych jest dochodzić prawdy we wszystkim”. Teorię swą przedstawił jako prawdę obiektywną, nie jako hipotezę matematyczną: „Jeśli się przypadkiem znajdą lekkomyślni, którzy nie obeznani z żadną częścią matematyki, zechcą wszelako o każdej swój sąd dawać, powołując się na pewne miejsca „Pisma świętego, źle do tego celu naciągnione, i ośmielą się dzieło moje ganić i potępiać, oświadczam, że o takich wcale nie dbam, tak dalece, że nawet sądem ich jako płochym gardzę”. Osiander postanowił jednak usunąć oryginalną przedmowę Kopernika i na jej miejscu zamieścił własną, nie podpisaną i mniej uważnemu czytelnikowi sugerującą, iż wyszła spod ręki autora dzieła. Zawarł w niej pogląd, że teoria heliocentryczna jest matematyczną hipotezą, która nie musi być wcale prawdziwa, wystarczy, jeśli będzie zgodna z obliczeniami i wygodniejsza w praktyce niż teoria Ptolemeusza. Było to oczywiste fałszerstwo, bowiem „O obrotach sfer niebieskich” wydano w Norymberdze w marcu 1543 r.
1807 - W Lublinie urodził się Wincenty Pol, poeta, badacz geografii ziem polskich; uczestnik Powstania Listopadowego.
1864 - Powstanie Styczniowe: Bronisław Brzeziński stanął na czele ostatniego Rządu Narodowego.
1873 - W Sadzawce koło Katowic urodził się Wojciech Korfanty, polityk, działacz ruchu chrześcijańsko-demokratycznego, komisarz plebiscytowy na Górnym Śląsku, dyktator III powstania śląskiego; po rozstrzygnięciu losów Górnego Śląska poseł na Sejm Ustawodawczy i wicepremier w rządzie Wincentego Witosa.
1884 - Papież Leon XIII wydał encyklikę „Humanum genus”.
1887 - Józef Piłsudski został skazany przez władze carskie na pięć lat zesłania do wschodniej Syberii za współdziałanie z grupą konspiracyjną przygotowującą zamach na cara Aleksandra III, a jego brat Bronisław na 15 lat katorgi na Syberii.
1889 - W Braunau w Austrii urodził się Adolf Hitler, przywódca III Rzeszy Niemieckiej, zbrodniarz, odpowiedzialny za śmierć milionów ludzi zamordowanych przez totalitarny nazistowsko-niemiecki reżim, w tym 6 mln obywateli polskich.
1895 - W Warszawie urodził się Jerzy Petersburski, kompozytor, autor muzyki do wielu popularnych w okresie międzywojennym piosenek, m.in. „Ta ostatnia niedziela” czy „Tango milonga”.
1910 - W Warszawie urodził się Jan Dobraczyński, pisarz, autor powieści historycznych; w latach 30. związany z ruchem narodowym; uczestnik kampanii polskiej 1939 r. i Powstania Warszawskiego; po wojnie związany ze Stowarzyszeniem PAX; poseł na Sejm PRL; w latach 1983-89 przewodniczący Rady Krajowej PRON; w 1993 r. uhonorowany tytułem „Sprawiedliwego wśród Narodów Świata”.
1916 - Urodziła się Wiera Gran, aktorka kabaretowa i filmowa, piosenkarka; w czasie wojny występowała w warszawskim getcie w kawiarni „Sztuka”.
1919 - Do kraju przybył pierwszy pociąg z żołnierzami Armii Hallera.
1920 - W Bismarckhütte (od 1923 roku Hajduki Wielkie) został założony klub sportowy Ruch Chorzów.
1923 - Polski Związek Piłki Nożnej (PZPN) został członkiem Międzynarodowej Federacji Piłki Nożnej (FIFA).
1924 - Hrabia Władysław Zamoyski założył fundację „Zakłady Kórnickie”.
1937 - Premiera filmu „Dorożkarz nr 13” w reżyserii Mariana Czauskiego.
1939 - W Sichowie Dużym urodziła się Anna Radziwiłł - pedagog, historyk, działaczka Solidarności w latach 80.; po 1989 r. wiceminister edukacji w rządzie Tadeusza Mazowieckiego i w rządzie Marka Belki.
1940 - Komendant ZWZ płk Stefan Rowecki powołał Związek Odwetu (ZO), specjalną jednostkę sabotażowo-dywersyjną.
1940 - W Krakowie generalny gubernator Hans Frank utworzył Instytut Niemieckiej Pracy Wschodniej; Instytut miał być najważniejszym ośrodkiem niemieckiej działalności naukowej w GG oraz mający dokumentować domniemany niemiecki charakter ziem polskich.
1940 – Ksiądz Bernard Łosiński został bestialsko zamordowany przez Niemców w KL Sachsenhausen Był gorącym patriotą. Walczył o polski charakter Pomorza. Przeciwstawiał się germanizacji Kaszub.
1941 - W Zambrowie urodził się Józef Michalik, arcybiskup metropolita przemyski, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski w latach 2004-14.
1943 - Zbrodnia Katyńska: Zarząd Główny PCK przesłał do MCK w Genewie raport Kazimierza Skarżyńskiego z pobytu w Katyniu.
1943 - W Krakowie oddział egzekucyjny Armii Krajowej „Osa”-”Kosa” przeprowadził nieudany zamach na Friedricha Wilhelma Kruegera, dowódcę SS i Policji, pełnomocnika Heinricha Himmlera do spraw umocnienia niemieckości w Generalnym Gubernatorstwie; w wyniku akcji Krueger został ranny.
1943 - Ksiądz Czesław Sejbuk zmarł w niemieckim obozie koncentracyjnym Dachau. Był ofiarą eksperymentów medycznych - zainfekowano go flegmoną, obserwowano rozwój choroby aż do śmierci księdza. W dniu śmierci ksiądz odzyskał przytomność i wybaczył swoim katom. Miał 37 lat.
1945 - W Piasecznie k. Warszawy zmarł Wacław Sieroszewski, pisarz, etnograf, działacz niepodległościowy, sybirak, żołnierz Legionów Polskich.
1945 - Ponad 60 Polaków zostało zamordowanych we wsi Borownica w byłym powiecie dobromilskim województwa lwowskiego przez ukraińskich szowinistów z Samoobronych Kuszczowych Widdiłów (SKW).
1947 – Powołano Grupę Operacyjną „Wisła” (ok. 20 tys. żołnierzy), związek operacyjny LWP pod dowództwem gen. Stefana Mossora, przeznaczony do walki z ukraińskimi bandami w rejonie Sanok-Przemyśl-Lubaczów i do przeprowadzenia wraz z Państwowym Urzędem Repatriacyjnym akcji „Wisła”.
1950 - W Tonowie koło Żnina urodził się Janusz Centka, pilot szybowcowy, trzykrotny mistrz świata, wielokrotny medalista mistrzostw Europy.
1954 - W Warszawie urodził się Piotr Gliński, socjolog kultury i społeczeństwa obywatelskiego; w latach 2005-11 przewodniczący Polskiego Towarzystwa Socjologicznego; w 2010 r. powołany przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego na członka Narodowej Rady Rozwoju; w wyborach parlamentarnych w 2015 r. zdobył mandat poselski z okręgu łódzkiego z list PiS; wicepremier oraz minister kultury i dziedzictwa narodowego w latach 2015-23.
1957 - Premiera filmu „Kanał” w reżyserii Andrzeja Wajdy.
1968 - W Oświęcimiu urodził się Arkadiusz Skrzypaszek, pięcioboista nowoczesny; indywidualny i drużynowy mistrz olimpijski z Barcelony (1992).
1971 - Premiera filmu „Legenda” w reżyserii Sylwestra Chęcińskiego.
1989 - Sąd Wojewódzki w Warszawie zarejestrował NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych.
1995 - Szczątki Marii Skłodowskiej-Curie i Pierre’a Curie zostały uroczyście przeniesione do paryskiego Panteonu.
2007 - W Warszawie zmarł Jan Kociniak, aktor, przez wiele lat związany z warszawskim Teatrem Ateneum; wystąpił m.in. w filmach „Rękopis znaleziony w Saragossie” Wojciecha Jerzego Hassa i „Miś” Stanisława Barei; jego głosem mówił Gucio w „Pszczółce Mai” i Kubuś Puchatek w serii filmów animowanych.
2008 - W Waszyngtonie zmarł Andrzej Pomian, historyk, pisarz emigracyjny; w czasie II wojny światowej działacz niepodległościowy, szef Wydziału Propagandy Komendy Głównej Armii Krajowej.
2010 - W Warszawie zmarł Piotr Dejmek, aktor, producent filmowy, wystąpił m.in. w filmach „Szpital przemienienia” i „Komediantka”.
2011 - W Warszawie zmarła Halina Skibniewska, architektka i urbanistka, twórczyni m.in. osiedla „Sady Żoliborskie”, uznawanego za jedno z najlepszych zespołów mieszkaniowych w powojennej Polsce; w czasie II wojny światowej członkini Rady Pomocy Żydom „Żegota”.
2015 - W Warszawie zmarł Jan Matyjaszkiewicz, aktor teatralny i filmowy związany z Teatrem Ateneum.
2017 – Zmarła Magdalena Abakanowicz, światowej sławy rzeźbiarka, nauczycielka akademicka na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu. Jej prace znajdują się kolekcjach najbardziej prestiżowych instytucji, m.in. w Centrum Pompidou w Paryżu, Metropolitan Museum w Nowym Jorku i Museum of Modern Art w Kioto.
2020 - W Poznaniu zmarła Krystyna Łybacka, minister edukacji i sportu w latach 2001-2004, wieloletnia posłanka SLD (I, II i III, IV, V ,VI i VII kadencji), w latach 2014-2019 zasiadała w Parlamencie Europejskim.
2021 – W Warszawie zmarła aktorka Wiesława Mazurkiewicz-Lutkiewicz. Występowała w Teatrze Nowym w Łodzi, Teatrze im. Słowackiego w Krakowie, Teatrze Powszechnym, Teatrze Rozmaitości. Była znana z filmów „Przesłuchanie” Ryszarda Bugajskiego, „Potop” Jerzego Hoffmana, „Hydrozagadka” Andrzeja Kondratiuka.
2022 – W kopalni węgla kamiennego „Pniówek” w Pawłowicach doszło do wybuchów metanu. W katastrofie zginęło 16 górników i ratowników górniczych, a 30 zostało rannych.
Źródło: PAP
1714675230.jpg)
1714669717.jpg)
1714678974.jpg)
1714418802.jpg)
