Polska 2 lutego – co wydarzyło się tego dnia

Tego dnia podczas zjazdu szlachty obwołano księcia litewskiego Władysława II Jagiełłę królem Polski; odbyła się koronacja Jana III Sobieskiego i jego żony Marii Kazimiery; ogłoszono wyroki w tzw. aferze mięsnej – wobec Stanisław Wawrzeckiego sąd orzekł karę śmierci; oscypek jako drugi polski produkt regionalny uzyskał status chronionej nazwy pochodzenia. Urodzili się m. in. Bona Sforza, Piotr Skarga, Maciej Łubieński, Maria Rodziwiczówna, Błażej Stolarski, Tadeusz Zieliński, Jerzy Bujalski, Kazimierz Krukowski, Witold Łokuciewski, Zbigniew Lengren, Krzysztof Chamiec, Ryszard Ber. Zmarli natomiast: Abraham Stern, Kazimierz Rudzki, Jacek Janczarski oraz Zbigniew Siemaszko.

1168 - Podczas zjazdu władców dzielnicowych w Jędrzejowie książę Kazimierz II Sprawiedliwy otrzymał Ziemię Sandomierską jako swoją dzielnicę.

1386 - Podczas zjazdu walnego szlachty w Lublinie obwołano księcia litewskiego Władysława II Jagiełłę królem Polski.

1494 - W Vigevano w Lombardii urodziła się Bona Sforza, królowa polska, żona Zygmunta I Starego.

1536 - W Grójcu urodził się Piotr Skarga, jezuita, teolog, pisarz i kaznodzieja, autor „Żywotów świętych” i „Kazań sejmowych”.

1566 - W Łukownicy, w powiecie limanowskim urodził się Michał Sędziwój, lekarz i europejskiej sławy alchemik.

1572 - W Łubnej urodził się Maciej Łubieński, arcybiskup gnieźnieński.

1676 - Na Wawelu odbyła się koronacja królewska Jana III Sobieskiego i jego żony Marii Kazimiery.

1838 - W Mostowlanach na Podlasiu urodził się Konstanty Kalinowski, jeden z przywódców Powstania Styczniowego, komisarz Rządu Narodowego na Litwę; stracony przez władze carskie w Wilnie w 1864 r.

1842 - W Warszawie zmarł Abraham Stern, wynalazca, samouk, konstruktor mechanicznych maszyn liczących, maszyn rolniczych i urządzeń geodezyjnych.

1863 - We wsi Pieniuga na Grodzieńszczyźnie urodziła się Maria Rodziewiczówna, powieściopisarka, autorka książek „Dewajtis”, „Wrzos”, „Czahary”, „Lato leśnych ludzi”.

1876 - W Główczynie k. Kalisza urodziła się Maria Koszutska „Wera Kostrzewa”, działaczka komunistyczna, współzałożycielka PPS-Lewicy, członek KPRP i KPP.

1880 - W Ciebłowicach urodził się Błażej Stolarski, działacz ruchu ludowego, minister rolnictwa w rządzie Jędrzeja Moraczewskiego, w latach 1938-39 wicemarszałek Senatu; rozstrzelany we wrześniu 1939 r.

1883 - W Warszawie urodził się Tadeusz Zieliński, architekt, autor projektu Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, Instytutu Radowego i Chemicznego Instytutu Badawczego.

1885 - W Płocku urodził się Jerzy Bujalski, lekarz, polityk, minister zdrowia w rządzie Wincentego Witosa; zm. w Auschwitz w 1942 r.

1892 - W Krakowie urodził się Stanisław Grolicki, aktor.

1896 - W Warszawie urodził się Kazimierz Kuratowski, matematyk, przedstawiciel warszawskiej szkoły matematycznej.

1901 - W Łodzi urodził się Kazimierz Krukowski, „Lopek”, aktor, konferansjer, reżyser, literat.

1902 - W Krakowie urodził się Szymon Datner, historyk; badał m.in. zbrodnie popełnione na Żydach podczas okupacji niemieckiej w Polsce.

1915 - W Cieszynie urodził się Karol Stryja, dyrygent, pedagog, inicjator i dyrektor Międzynarodowego Konkursu Dyrygenckiego im. Grzegorza Fitelberga.

1917 - W Nowoczerkasku (Rosja) urodził się Witold Łokuciewski, pilot, pułkownik Wojska Polskiego, major RAF, pilot dywizjonu 303, więzień stalagu Luft III w Żaganiu.

1919 - W Tule w Rosji urodził się Zbigniew Lengren, rysownik, satyryk, karykaturzysta, autor postaci Profesora Filutka.

1921 - Polska podpisała układ sojuszniczy z Francją.

1921 - Założono klub piłkarski Warta Śrem.

1922 - W Paryżu wydano powieść „Ulisses” Jamesa Joyce'a; uznawana jest za arcydzieło światowej literatury.

1930 - W Andrudze koło Włodzimierza Wołyńskiego urodził się Krzysztof Chamiec, aktor; wystąpił m.in. w filmach „Panienka z okienka”, „Kierunek Berlin”, „Kazimierz Wielki”, „Strachy” i „Kamienne tablice”.

1930 - Rozpoczęła działalność rozgłośnia Polskiego Radia w Łodzi.

1933 - W Wilnie urodził się Ryszard Ber, reżyser filmowy, autor m.in. filmów „Gdzie jest trzeci król”, „Kaszebe”, „Droga”, „Thais”.

1939 - W holenderskiej stoczni Vlissingen uroczyście podniesiono polską banderę wojenną na okręcie podwodnym ORP „Orzeł”.

1942 - W obozie zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem Niemcy zamordowali około 1200 Żydów z Sompolna.

1943 – Niemcy zamordowali w Imbramowicach w Małopolsce 50-60 Romów z obozu wędrownego.

1944 - W odwecie za zastrzelenie dowódcy SS i policji dystryktu warszawskiego gen. Franza Kutschery, Niemcy dokonali w Warszawie egzekucji około 300 osób.

1944 - W Warszawie, w odwecie za zastrzelenie przez oddział Kedywu Komendy Głównej AK dowódcy SS i policji dystryktu warszawskiego gen. Franza Kutschery, Niemcy rozstrzelali w ruinach getta 160 osób.

1944 - W powiecie janowskim Niemcy spalili sześć wsi, a ich mieszkańców wymordowali; w pacyfikacji zginęło od 800 do 1300 Polaków.

1944 - Rzeź wołyńska: oddział UPA dokonał mordu na 129 polskich uchodźcach podczas ich ewakuacji z Łanowiec do Wiśniowca.

1945 - Armia Czerwona zajęła Golice, Myślibórz, Rzepin i Sulęcin.

1945 - Pierwsze oddziały 1. Armii Wojska Polskiego dotarły do Wału Pomorskiego.

1945 - W wyniku ataku przeprowadzonego przez oddział UPA w nocy z 2 na 3 lutego na miejscowość Czerwonogród, położoną w dawnym powiecie zaleszczyckim województwa tarnopolskiego zginęło 49-60 Polaków.

1945 - We wsi Uście Zielone, położonej w dawnym powiecie buczackim województwa tarnopolskiego, oddziały OUN i UPA zamordowały 133 osoby, przede wszystkim Polaków.

1946 - Specjalny sąd karny w Gdańsku skazał na osiem lat więzienia niemieckiego biskupa Carla M. Spletta, który od 1939 r. był m.in. administratorem apostolskim diecezji chełmińskiej.

1946 – Pluton Narodowego Zjednoczenia Wojskowego spacyfikował wieś Zanie na Podlasiu, mordując 26 osób, obywateli polskich narodowości białoruskiej wyznania prawosławnego.

1965 - Ogłoszono wyroki w tzw. aferze mięsnej. Oskarżyciele wnieśli o trzy kary śmierci. Sąd Wojewódzki dla miasta Warszawy orzekł w wyroku wydanym 2 lutego 1965 jedną – wobec Stanisława Wawrzeckiego – która została wykonana 19 marca 1965 przez powieszenie w więzieniu na ulicy Rakowieckiej 37 w Warszawie. Czterech innych dyrektorów skazano na karę dożywotniego pozbawienia wolności, a pozostali podsądni zostali skazani na kary od 9 do 12 lat pozbawienia wolności. Orzeczono też przepadek mienia i wysokie grzywny. 27 lipca 2004 Sąd Najwyższy uchylił wyroki w aferze mięsnej uzasadniając, że zapadły one z rażącym naruszeniem prawa. W ustnym uzasadnieniu wyroku pięcioosobowego składu sędzia Stanisław Zabłocki podkreślił, że wyrok nie może służyć pełnej rehabilitacji skazanych: „To bardziej rehabilitacja wymiaru sprawiedliwości, który przed 40 laty nie zapewnił im rzetelnego i sprawiedliwego procesu” – powiedział sędzia.

1976 - W Warszawie zmarł Kazimierz Rudzki, aktor, reżyser, pedagog; znany m.in. z filmów „Eroica”, „Jak rozpętałem II wojnę światową” i serialu „Wojna domowa”.

1983 - Prymas Józef Glemp na publicznym konsystorzu w Watykanie otrzymał godność kardynała-prezbitera.

1985 - W Zakopanem rozpoczął działalność Teatr im. Stanisława Ignacego Witkiewicza.

1987 - Premiera baśni filmowej Pierścień i róża w reżyserii Jerzego Gruzy.

1996 - Premiera komediodramatu Nic śmiesznego w reżyserii Marka Koterskiego.

2000 - W Warszawie zmarł Jacek Janczarski, satyryk, autor popularnych słuchowisk radiowych „Kocham pana, panie Sułku” i - wspólnie z Maciejem Zembatym - „Rodziny Poszepszyńskich”.

2000 - Ukazało się premierowe wydanie magazynu interwencyjnego TVP3 (następnie TVP Info i TVP Regionalna) Telekurier.

2006 – Przywódcy PiS, Samoobrony RP i LPR podpisali tzw. pakt stabilizacyjny. Ceremonia była transmitowana na żywo wyłącznie przez Telewizję Trwam, w odpowiedzi na co pozostałe media odmówiły uczestnictwa w ponownym podpisaniu paktu, które później dla nich zainscenizowano.

2007 - Pałac Kultury i Nauki (PKiN) w Warszawie został wpisany do rejestru zabytków.

2007 – Oscypek jako drugi polski produkt regionalny uzyskał status chronionej nazwy pochodzenia UE.

2021 – W Londynie zmarł prof. Zbigniew Siemaszko, żołnierz Armii Andersa, historyk, pisarz i publicysta emigracyjny, nazywany nestorem „polskiego” Londynu. Zajmował się historią wojskowości, historią II wojny światowej, łącznością między emigracją wojenną a krajem, Armią Krajową, Narodowymi Siłami Zbrojnymi.

Źródło: PAP