Tego dnia Xawery Dunikowski śmiertelnie postrzelił malarza Wacława Pawliszaka; w Paryżu z udziałem delegacji polskiej zczęły się obrady konferencji pokojowej; pierwszy polski oddział przybył na Westerplatte; ogłoszono ustawę znoszącą święto 3 Maja; Lech Kaczyński dokonał otwarcia kolei linowej na Kasprowym Wierchu. Urodzili się m. in. Aleksander Świętochowski, Stanisław Stomma, Kazimierz Wichniarz, Franciszek Pieczka, Leszek Aleksander Moczulski, Jan Lityński, Helena Łuczywo, Janusz Panasewicz, Grzegorz Schetyna. Zmarli natomiast: Józef Dietl, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Feliks Nowowiejski, Helena Majdaniec, Jan Twardowski oraz Maria Koterbska.
1230 - Papież Grzegorz IX wydał bullę potwierdzającą nadanie przez księcia Konrada I Mazowieckego ziemi chełmińskiej zakonowi krzyżackiemu.
1493 - W Piotrkowie zwołano pierwszy dwuizbowy Sejm walny.
1654 - W Perejasławiu Kozacy podpisali ugodę z Rosją, uznając zwierzchnictwo cara.
1849 - W Stoczku Łukowskim na Podlasiu urodził się Aleksander Świętochowski, pisarz, publicysta, filozof i historyk, główny ideolog polskiego pozytywizmu.
1878 - W Krakowie zmarł Józef Dietl, lekarz, pionier balneologii w Polsce, działacz społeczny i polityczny, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i jego rektor; poseł na galicyjski Sejm Krajowy (1861); w latach 1866-1875 prezydent Krakowa.
1902 - W „Tygodniku Ilustrowanym” opublikowano pierwszy odcinek powieści „Chłopi” Władysława Reymonta.
1905 - W restauracji przy Krakowskim Przedmieściu w Warszawie rzeźbiarz Xawery Dunikowski śmiertelnie postrzelił w głowę malarza Wacława Pawliszaka. Jak relacjonował w swych wspomnieniach Jan Krywult, „Pawilszak ominął go i skierował się w stronę Dunikowskiego, zamierzając się do spoliczkowania artysty. Nie zdążył. Dunikowski bowiem „gwałtownym ruchem wyjął z kieszeni ubrania rewolwer i nim Pawliszak zdołał go uderzyć, padł strzał. Pawliszak zalany krwią runął na podłogę. Kula przeszła przez prawy policzek, wysadziła oko, przeszyła mózg i utkwiła w czaszce”. Dunikowski od razu zgłosił się na policję. Zatrzymano go w areszcie, z którego jednak wyszedł kilka dni później, zaraz po wpłaceniu niebagatelnej kaucji w wysokości dwóch tysięcy rubli. Pawliszaka zaś zabrano do pobliskiego szpitala św. Rocha. Rana głowy była jednak zbyt rozległa. Malarz nie dożył ranka. Osierocił jedyną córkę, Marię Eugenię.
1908 - W Szacunach koło Kiejdan urodził się Stanisław Stomma, publicysta, działacz katolicki; redaktor naczelny miesięcznika „Znak” (1946-1953), członek redakcji „Tygodnika Powszechnego”; prezes krakowskiego Klubu Inteligencji Katolickiej (1958-1964); poseł na Sejm (1957-1976); jeden z inicjatorów polsko-niemieckiego pojednania; przewodniczący Prymasowskiej Rady Społecznej (1981-1985); uczestnik obrad Okrągłego Stołu; senator RP (1989-1991).
1915 - I wojna światowa: Początek walk II Brygady Legionów Polskich i wojsk austro-węgierskich z armią rosyjską pod Kirlibabą na Bukowinie.
1915 - W Poznaniu urodził się Kazimierz Wichniarz, aktor; niezapomniany Zagłoba z filmowego „Potopu”.
1919 - W Paryżu z udziałem delegacji polskiej rozpoczęły się obrady konferencji pokojowej.
1919 - Założono Polski Czerwony Krzyż.
1921 - Powstał Aeroklub Rzeczypospolitej Polskiej.
1925 - Prezydent RP Stanisław Wojciechowski wydał rozporządzenie o powołaniu Generalnej Dyrekcji Poczt i Telegrafów.
1926 - Pierwszy polski oddział, na pokładzie ORP Mewa, przybył do Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. Było ich 21, (1 oficer, 4 podoficerów oraz 16 szeregowców). Oddział, który dwa dni później rozpoczął służbę wartowniczą został wystawiony przez 4 Dywizję Piechoty i dowodził nim porucznik Stefan Konieczny.
1928 - W Godowie na Górnym Śląsku urodził się Franciszek Pieczka, jeden z najbardziej cenionych i lubianych polskich aktorów, przez wiele lat związany z Teatrem Powszechnym w Warszawie; odtwórca głównych ról m.in. w filmach „Żywot Mateusza”, „Austeria”, „Jańcio Wodnik”, niezapomniany Gustlik z serialu „Czterej pancerni i pies”.
1930 - W Mościcach pod Tarnowem uruchomiono Państwową Fabrykę Związków Azotowych.
1938 - W Suwałkach urodził się Leszek Aleksander Moczulski, poeta, autor tekstów piosenek i książek dla dzieci.
1940 - W Warszawie zmarł Kazimierz Przerwa-Tetmajer, poeta, prozaik, dramaturg, publicysta i krytyk sztuki.
1943 - W warszawskim getcie doszło do pierwszego zbrojnego wystąpienia Żydów, które było reakcją na rozpoczęcie przez Niemców kolejnej akcji wysiedleńczej.
1943 - Oddział AK dowodzony przez por. Jana Piwnika przeprowadził brawurową akcję rozbicia niemieckiego więzienia w Pińsku, skąd uwolnił m.in. cichociemnego - Alfreda Paczkowskiego „Wanię”.
1945 - Armia Czerwona zajęła Działdowo, Gostynin, Koluszki, Kraków, Tomaszów Mazowiecki i Poddębice.
1946 - W Poznaniu zmarł Feliks Nowowiejski, kompozytor, dyrygent, organista, pedagog; autor opery „Legenda Bałtyku” oraz melodii do wiersza Marii Konopnickiej „Rota”.
1946 - W Gdyni odtworzono Oficerską Szkołę Marynarki Wojennej.
1946 - W Warszawie urodził się Jan Lityński, organizator studenckich protestów w marcu 1968 r., skazany przez władze komunistyczne na 2,5 roku więzienia; członek KSS „KOR”, redakcji „Biuletynu Informacyjnego” i „Robotnika”; doradca NSZZ „S”; po wprowadzeniu stanu wojennego internowany, następnie aresztowany i oskarżony o próbę obalenia ustroju PRL; w 1983 r. nie powrócił do więzienia z przepustki; działacz podziemnej Solidarności; członek Komitetu Obywatelskiego przy Przewodniczącym NSZZ „S”; uczestnik obrad Okrągłego Stołu; poseł na Sejm (1989-2001); członek władz Unii Demokratycznej, później Unii Wolności.
1946 - W Warszawie urodziła się Helena Łuczywo, dziennikarka, działaczka opozycji demokratycznej; współzałożycielka i redaktorka niezależnego pisma „Robotnik”; współpracowniczka KOR i KSS „KOR”; redaktor naczelna powstałej w 1981 r. Agencji Prasowej „Solidarność”; w latach 1982-1989 kierowała zespołem podziemnego „Tygodnika Mazowsze”; uczestniczka obrad Okrągłego Stołu; w latach 1989-2009 zastępca redaktora naczelnego „Gazety Wyborczej”.
1951 - Ogłoszono ustawę znoszącą święto 3 Maja oraz niektóre święta kościelne jako dni wolne od pracy.
1956 - Urodził się Janusz Panasewicz, wokalista, autor tekstów, członek zespołu Lady Pank.
1957 - W warszawskiej Zachęcie otwarto wystawę prac Katarzyny Kobro i Władysława Strzemińskiego.
1963 - W Korczynie niedaleko Krosna urodził się Wojciech Smarzowski, reżyser i scenarzysta; autor m.in. filmów „Wesele”, „Dom zły”, „Róża”, „Drogówka”, „Pod Mocnym Aniołem”, „Wołyń” oraz „Kler”.
1963 - W Opolu urodził się Grzegorz Schetyna, działacz Solidarności Walczącej i NZS; członek Kongresu Liberalno-Demokratycznego, następnie Unii Wolności; współzałożyciel Platformy Obywatelskiej; od 1997 r. poseł na Sejm; wicepremier oraz minister spraw wewnętrznych i administracji (2007-2009); marszałek Sejmu w latach 2010-2011, pełniący od 8 lipca do 6 sierpnia 2010 r. obowiązki prezydenta RP; od 2016 r. szef PO.
1993 - Ukazało się pierwsze wydanie tygodnika „Tele Tydzień”.
2002 - W Szczecinie zmarła Helena Majdaniec, jedna z najpopularniejszych piosenkarek w latach 60., znana z przebojów „Jutro będzie dobry dzień”, „Wesoły twist”, „Czarny Ali-Baba”, „Rudy rydz” oraz „Zakochani są wśród nas”.
2006 - W Warszawie zmarł ksiądz Jan Twardowski, poeta, kapłan; autor ponad 20 tomików wierszy, m.in. „Znaki ufności”, „Niebieskie okulary”, „Który stwarzasz jagody”, „Na osiołku”, „Nie przyszedłem pana nawracać”, „Sumienie ruszyło”, „Niecodziennik”, „Nie martw się”.
2008 - Prezydent Lech Kaczyński dokonał otwarcia przebudowanej kolei linowej na Kasprowym Wierchu.
2021 – W Bielsku-Białej zmarła Maria Koterbska, piosenkarka, znana z takich przebojów jak „Karuzela”, „Złoty pierścionek”, „Serduszko puka w rytmie cza-cza”, „Augustowskie noce” i „Parasolki”.
Źródło: PAP
1714418802.jpg)
