Tego dnia Rosja i Prusy podpisały układ ustalający warunki I rozbioru; Gestapo aresztowało o. Maksymiliana Marię Kolbe; Niemcy przejęli archiwum AK; w PRL wprowadzono medal „Za długoletnie pożycie małżeńskie”; Leszek Cichy i Krzysztof Wielicki jako pierwsi weszli zimą na Mount Everest; koniec procesu Zbigniewa i Zofii Romaszewskich oskarżonych o zorganizowanie Radia „Solidarność”. Urodzili się m. in. Konstanty Grzybowski, Józef Chałasiński, Stefan Ignar, Maria Jaczynowska, Wanda Koczewska, Andrzej Kotkowski, Maciej Englert, Joanna Mirek, Marcin Gortat. Zmarli natomiast: Emanuel Szafarczyk, Aleksander Waszkowski, Jan Stapinski, Józef Babicz, Jan Szczepkowski, Tadeusz Lehr-Spławiński, Józef Andrzej Gierowski oraz Andrzej Żuławski.
1677 – Poświęcono klasztor dominikanów w Tarnobrzegu.
1704 - W Kopance nad Dniestrem urodził się Józef Pułaski, jeden z twórców i przywódców konfederacji barskiej, ojciec Kazimierza Pułaskiego.
1772 - W Petersburgu Rosja i Prusy podpisały układ ustalający warunki I rozbioru Rzeczypospolitej; deklarację przystąpienia do układu złożyła również Austria.
1831 - Powstanie Listopadowe: pod Dobrem i Kałuszynem oddziały polskie stoczyły bitwy z siłami rosyjskimi; starcia zakończyły się niewielką wygraną Polaków.
1834 - We Lwowie odbyła się prapremiera „Zemsty” Aleksandra Fredry.
1863 - Powstanie Styczniowe: Bitwy pod Miechowem i Staszowem.
1865 - Na stokach cytadeli warszawskiej straceni zostali Emanuel Szafarczyk, przywódca Straży Zbrojnej (tzw. sztyletników), organizator zamachów na Aleksandra Wielopolskiego oraz Aleksander Waszkowski, ostatni powstańczy komendant Warszawy.
1901 - W Zatorze urodził się Konstanty Grzybowski - prawnik, historyk idei, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, współtwórca ustroju i założeń konstytucji II Rzeczypospolitej.
1904 - W Sarnach na Ukrainie urodził się Czesław Bobrowski, ekonomista, politolog, prawnik; w latach 1945-1948 prezes Centralnego Urzędu Planowania; twórca tzw. planu trzyletniego.
1904 - W Rudniku urodził się Józef Chałasiński, socjolog, autor m.in. „Młodego pokolenia chłopów”, „Społecznej genealogii inteligencji polskiej”, „Społeczeństwa i wychowania”.
1908 - W Bałdrzychowie (woj. łódzkie) urodził się Stefan Ignar, działacz ludowy, polityk, wicepremier i prezes ZSL w latach 1956-62.
1915 - Odbył się koncert inaugurujący działalność Łódzkiej Orkiestry Symfonicznej.
1928 - W Warszawie urodziła się Maria Jaczynowska, historyczka, badaczka dziejów starożytnego Rzymu, harcerka Szarych Szeregów, sanitariuszka podczas Powstania Warszawskiego.
1937 - W Warszawie urodziła się Wanda Koczewska, aktorka, znana m.in. z filmów „Rancho Texas”, „Głos ma prokurator”, „Dziewczęta z Nowolipek”; zagrała także w serialach „Stawka większa niż życie”, „Życie na gorąco” i „Tulipan” oraz w spektaklach Teatru Sensacji „Kobra”.
1940 – Niemcy zdemontowali pomnik Tadeusza Kościuszki na Wawelu.
1940 - We Lwowie urodził się Andrzej Kotkowski, reżyser filmowy, scenarzysta; twórca filmów „Olimpiada '40”, „W starym dworku, czyli niepodległość trójkątów”, „Obywatel Piszczyk”, „Miasto z morza”.
1941 - W Niepokalanowie aresztowany został przez gestapo, a następnie przewieziony do więzienia na Pawiaku, o. Maksymilian Maria Kolbe.
1942 - W getcie w Brzeżanach w dawnym województwie tarnopolskim Niemcy zamordowali kilkudziesięciu Żydów.
1944 - Podwójny agent (niemiecki i sowiecki) Bogusław Hrynkiewicz, dwóch bojówkarzy Gwardii Ludowej i przydzielony Hrynkiewiczowi funkcjonariusz gestapo dokonali przejęcia archiwum Armii Krajowej i Delegatury Rządu na Kraj przy ul. Poznańskiej 37 w Warszawie. Podczas akcji uprowadzono siedmiu żołnierzy AK, którzy zaginęli bez wieści, prawdopodobnie zostali zamordowani przez Niemców.
1944 – W Mińsku Mazowieckim i na terenie powiatu mińskiego Niemcy aresztowali około 100 żołnierzy AK i cywilów.
1945 - W Londynie został założony Polski Ruch Wolnościowy Niepodległość i Demokracja. Bodźcami do powstania organizacji były m.in. przekonanie o nadchodzącym długotrwałym pobycie na obczyźnie i potrzebie likwidacji podziałów politycznych starszego pokolenia. Pierwszym przewodniczącym NiD był Rowmund Piłsudski (daleki krewny Józefa Piłsudskiego), a pośród członków znalazło się wielu byłych oficerów AK i kurierów z czasów II wojny światowej, m.in. Jan Nowak-Jeziorański i Jerzy Lerski.
1946 - W Sosnowcu urodził się Maciej Englert, aktor, reżyser teatralny; od 1981 r. dyrektor Teatru Współczesnego w Warszawie.
1946 - W Krośnie zmarł Jan Stapinski, jeden z twórców ruchu ludowego, redaktor naczelny „Przyjaciela ludu”, współzałożyciel Stronnictwa Ludowego, poseł na sejm austriacki i Sejm II RP.
1947 - W Krakowie wznowiła działalność Polska Akademia Umiejętności.
1947 – W Kiełpińcu koło Sokołowa Podlaskiego w starciu z oddziałem KBW poległo czterech żołnierzy 6. Brygady Wileńskiej WiN, w tym st. sierż. Józef Babicz ps. „Żwirko”.
1960 - Uchwalona przez Sejm ustawa o orderach wprowadziła medale „Za długoletnie pożycie małżeńskie”, przyznawany osobom pozostającym przez 50 lat w jednym związku małżeńskim i „Za ofiarność i odwagę”, przyznawany tym, którzy ratowali innych ludzi, narażając swoje życie.
1962 - W Zakopanem rozpoczęły się mistrzostwa świata w narciarstwie klasycznym. Największym sukcesem gospodarzy mistrzostw był srebrny medal Antoniego Łaciaka w konkursie na średnim obiekcie. W biegu na 30 kilometrów zwyciężył Fin Eero Mäntyranta, jedyny triumfator – oprócz Szwedów – w konkursach biegowych podczas mistrzostw, który w późniejszych latach w sposób negatywny przeszedł do historii sportu jako pierwszy fiński sportowiec, któremu udowodniono stosowanie dopingu. W 1972 roku wykryto w jego organizmie amfetaminę. Nie odebrano mu jednak zdobytych wcześniej medali.
1964 - W Milanówku zmarł Jan Szczepkowski, rzeźbiarz, malarz; twórca m.in. płaskorzeźb, które zdobią elewację sali posiedzeń Sejmu.
1965 - W Krakowie zmarł Tadeusz Lehr-Spławiński, językoznawca, slawista, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego; aresztowany przez Niemców w listopadzie 1939 r. w ramach Akcji Sonderaktion, zwolniony w lutym 1940 r.; brał udział w tajnym nauczaniu.
1967 - W Krakowie zmarł Jan Wiktor, pisarz, publicysta, autor m.in. „Orki na ugorze” i „Zbuntowanego”.
1970 - W Rechowot w Izraelu zmarł Samuel Agnon, urodzony w Buczaczu pisarz żydowski; jego twórczość związana jest z Polską; pisał powieści i opowiadania o chasydach, polskich Żydach; laureat literackiej Nagrody Nobla w 1966 r.
1974 - W szwedzkim Falun Jan Staszel jako pierwszy w historii polski biegacz narciarski zdobył medal Mistrzostw Świata, zajmując trzecie miejsce na dystansie 30 km stylem klasycznym.
1977 - W Myślenicach urodziła się Joanna Mirek, siatkarka, mistrzyni Europy z 2003 i 2005 roku, sześciokrotna mistrzyni Polski.
1980 - Leszek Cichy i Krzysztof Wielicki jako pierwsi himalaiści dokonali zimowego wejścia na Mount Everest.
1981 - Minister nauki, szkolnictwa wyższego i techniki zarejestrował Niezależne Zrzeszenie Studentów (NZS).
1983 - Przed Sądem Warszawskiego Okręgu Wojskowego zakończył się proces Zbigniewa i Zofii Romaszewskich oraz kilku innych osób oskarżonych o zorganizowanie w Warszawie podziemnego Radia „Solidarność”; Zbigniew Romaszewski skazany został na cztery i pół roku więzienia, a jego żona Zofia na trzy lata więzienia.
1984 - W Łodzi urodził się Marcin Gortat, koszykarz, reprezentant Polski, gracz ligi NBA, od 2013 r. zawodnik Washington Wizards.
1989 - Demonstracje studentów w Krakowie, Białymstoku, Gdańsku, Poznaniu i Warszawie z okazji ósmej rocznicy rejestracji NZS.
1994 - Premiera filmu „Jańcio Wodnik” w reżyserii Jana Jakuba Kolskiego.
1994 – Otwarto Planetarium im. Władysława Dziewulskiego w Toruniu.
1999 - Sejm przyjął ustawę upoważniającą prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego do ratyfikacji Traktatu Północnoatlantyckiego.
2006 - W Krakowie zmarł prof. Józef Andrzej Gierowski, historyk, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego; założył Międzywydziałowy Zakład Historii i Kultury Żydów w Polsce.
2010 - W Konstancinie zmarł Witold Skaruch, aktor teatralny i filmowy, reżyser, znany m.in. z filmów „Zamach”, „Haracz szarego dnia”, „Ostatnia akcja”.
2010 - Justyna Kowalczyk zdobyła srebrny medal w sprincie narciarskim techniką klasyczną podczas Zimowych Igrzysk Olimpijskich w kanadyjskim Vancouver.
2016 - W Warszawie zmarł Andrzej Żuławski, reżyser, scenarzysta, aktor filmowy i pisarz, twórca „Opętania”, „Szamanki” i nagrodzonego w 2015 r. na festiwalu w Locarno „Kosmosu”.
2018 – Podczas Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Pjongczangu Kamil Stoch zdobył złoty medal w konkursie skoków narciarskich na dużej skoczni.
Źródło: PAP
1714418802.jpg)
