Polska 13 listopada – co wydarzyło się tego dnia

Portal TV Republika 13-11-2023, 08:00
Artykuł
facebook.com

Tego dnia Władysław Reymont otrzymał Nagrodę Nobla, sąd odrzucił wniosek o rejestrację NSZ, a prezydent desygnował na premiera Beatę Szydło. Urodzili się m.in. Emilia Plater, Jarosław Dąbrowski,Stanisław Oślizło, Włodzimierz Korcz, Stanisław Barańczak, Lech Piasecki. Zmarli natomiast: gen. Wiktor Thommee, Henryk Borowski, Kazimierz Lipień, Erazm Ciołek, Alina Janowska i Helena Kwiatkowska.

1308 - Krzyżacy zajęli Gdańsk i dokonali masakry jego mieszkańców.

1806 - W Wilnie urodziła się Emilia Plater, uczestniczka Powstania Listopadowego na Żmudzi; jej postać stała się symbolem walki o niepodległość.

1836 - W Żytomierzu urodził się Jarosław Dąbrowski, naczelny wódz wojsk Komuny Paryskiej, działacz niepodległościowy i rewolucyjny.

1881 - Urodził się Wincenty Drabik, malarz i scenograf, jeden z twórców nowoczesnej scenografii polskiej.

1899 - Urodził się Tadeusz Kulisiewicz, malarz, grafik i rysownik.

1903 - Urodziła się Janina Dziarnowska, pisarka i tłumaczka, reportażystka.

1904 - Na pl. Grzybowskim w Warszawie odbyła się zbrojna demonstracja PPS, w czasie której doszło do starć z rosyjską policją i wojskiem. Po obu stronach byli zabici i ranni. Wydarzenia te były pierwszym, od czasu Powstania Styczniowego, zbrojnym wystąpieniem polskiej organizacji przeciwko władzy carskiej.

1911 - Zmarł Wojciech Piechowski, malarz, autor realistycznych scen rodzajowych.

1912 - Zmarł Karol Lewakowski, działacz ludowy, współtwórca Stronnictwa Ludowego w Galicji i pierwszy prezes Stronnictwa.

1921 - W Krakowie ukazała się jednodniówka futurystów "Nuż w bżuhu".

1924 - Władysław Reymont został laureatem literackiej Nagrody Nobla za powieść "Chłopi".

1925 - Rząd Władysława Grabskiego podał się do dymisji.

1937 - W Krakowie urodził się Adam Hollender, operator filmowy.

1937 - W Wodzisławiu Śląskim urodził się Stanisław Oślizło, piłkarz, wielokrotny reprezentant Polski, zawodnik m.in. Górnika Zabrze, w którego barwach w 1970 r. zagrał w finale Pucharu Zdobywców Pucharów, przegrywając z Manchesterem City 1:2.

1938 - W Krakowie urodziła się Roma Ligocka, pisarka, malarka.

1939 - W Paryżu powołany został Komitet Ministrów dla Spraw Kraju, na jego czele stanął gen. Kazimierz Sosnkowski, który jednocześnie objął funkcję Komendanta Głównego Związku Walki Zbrojnej.

1943 - W Łodzi urodził się Włodzimierz Korcz, pianista, kompozytor, aranżer.

1945 - Powołano Ministerstwo Ziem Odzyskanych, którego szefem został Władysław Gomułka.

1945 - Dekret o utworzeniu Państwowego Przedsiębiorstwa "Film Polski" i nacjonalizacji majątku wytwórni filmowych.

1946 - W Poznaniu urodził Stanisław Barańczak, poeta, krytyk literacki, tłumacz, historyk literatury, współzałożyciel Komitetu Obrony Robotników.

1956 - Marszałek Konstanty Rokossowski został odwołany ze stanowiska ministra obrony narodowej.

1956 - Sejm zlikwidował Komitet ds. Bezpieczeństwa Publicznego, w jego miejsce powołano Służbę Bezpieczeństwa.

1961 - W Poznaniu urodził się Lech Piasecki, kolarz, mistrz świata amatorów w indywidualnym wyścigu szosowym w 1985 r.

1962 - W Warszawie zmarł gen. Wiktor Thommee, we wrześniu 1939 r. dowódca Grupy Operacyjnej "Piotrków" i obrony Modlina.

1962 - Powstała Liga Obrony Kraju.

1964 - Urodziła się Małgorzata Saramonowicz, pisarka i dziennikarka.

1976 - Zmarł Konrad Eberhardt, eseista, krytyk filmowy i literacki, tłumacz.

1980 - Sąd Wojewódzki w Warszawie odrzucił wniosek o rejestrację Niezależnego Zrzeszenia Studentów.

1991 - W Warszawie zmarł Henryk Borowski, aktor, pedagog; uczestnik Powstania Warszawskiego.

1998 - Premiera filmu "U Pana Boga za piecem" w reżyserii Jacka Bromskiego.

2005 - W Nowym Jorku zmarł Kazimierz Lipień, zapaśnik, mistrz olimpijski z Montrealu (1976), brązowy medalista igrzysk olimpijskich w Monachium (1972); dwukrotny mistrz świata i trzykrotny mistrz Europy.

2009 - Premiera filmu "Rewers" w reżyserii Borysa Lankosza.

2012 - W Warszawie zmarł Erazm Ciołek, fotografik, fotoreporter; zasłynął zdjęciami dokumentującymi działalność opozycji demokratycznej lat 80., pokazującymi m.in. entuzjazm pierwszych strajków w Stoczni Gdańskiej i powstanie Solidarności.

2015 – Prezydent Andrzej Duda desygnował na urząd Prezesa Rady Ministrów poseł Beatę Szydło.

2017 - W Warszawie zmarła Alina Janowska, aktorka filmowa, teatralna, estradowa i telewizyjna, znana z ról m.in. w "Zakazanych piosenkach", "Ostatnim etapie", "Skarbie", "Ślepym torze", "Samsonie", "Dzięciole", "Dulskich", "Rozmowach kontrolowanych" i serialu "Wojna domowa".

2020 – W Konstancinie zmarła Halina Kwiatkowska, krakowska aktorka, pedagog, pisarka i podróżniczka, koleżanka z lat szkolnych i studenckich Karola Wojtyły, z którym występowała na scenie szkolnej oraz Teatru Rapsodycznego.



Źródło: PAP

Komentarze
Zobacz także
Nasze programy