Polska 12 lutego – co wydarzyło się tego dnia

Portal TV Republika, kk 12-02-2024, 17:00
Artykuł
facebook.com

Tego dnia w Warszawie odbył się pokaz lotu balonu napełnionego wodorem; został ochrzczony Adam Mickiewicz; utworzono pierwszy PGR; zespół prof. Wiktora Brossa wykonał pierwszą operację na otwartym sercu; samolot PLL LOT został uprowadzony przez kapitana do Berlina Zachodniego; powstał ZHR. Urodzili się m. in. Józef Stolarczyk, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Marta Mirska, Józef Wilkoń, Wacław Kisielewski, Paweł Wawrzecki, Krzysztof Pawlak. Zmarli natomiast: Stanisław August Poniatowski, Stanisław Węgrzecki, Zbigniew Słomiński, Wiesław Dymny, Witold Kula oraz Krystyna Sienkiewicz.

1267 - Założono miejską szkołę parafialną przy kościele św. Marii Magdaleny we Wrocławiu.

1564 – Król Zygmunt August przeniósł na królów Polski dziedziczne prawo do władania Wielkim Księstwem Litewskim.

1784 - Stanisław Okraszewski wykonał w Warszawie eksperyment z wypuszczeniem w powietrze balonu wypełnionego wodorem. Udaną próbę obserwował król Stanisław August Poniatowski. Kilkanaście lat później z lotu balonem mógł skorzystać każdy chętny.

1798 - W Pałacu Marmurowym w Petersburgu zmarł Stanisław August Poniatowski, ostatni król Polski. W chwili śmierci miał 66 lat. Jednym z największych jego osiągnięć było zwołanie Sejmu Czteroletniego i uchwalenie 3 maja 1791 r. pierwszej w Europie konstytucji; przez jednych obarczany odpowiedzialnością za rozbiory i utratę suwerenności, przez innych uznawany za bezskutecznie walczącego o reformy.

1799 - W kościele Przemienienia Pańskiego w Nowogródku został ochrzczony Adam Mickiewicz.

1816 - W Wysokiej urodził się Józef Stolarczyk, pierwszy proboszcz Zakopanego, taternik, współzałożyciel Towarzystwa Tatrzańskiego.

1845 - W Warszawie zmarł Stanisław Węgrzecki, prawnik, uczestnik Insurekcji Kościuszkowskiej, dwukrotny prezydent Warszawy, wolnomularz.

1863 - Powstanie Styczniowe: Pod Świętym Krzyżem oddziały powstańcze pod dowództwem Mariana Langiewicza i Dionizego Czachowskiego odparły rosyjski atak, zadając przeciwnikowi ciężkie straty.

1865 - W Ludźmierzu na Podhalu urodził się Kazimierz Przerwa-Tetmajer, poeta, prozaik, dramaturg, publicysta i krytyk sztuki, autor m.in. „Na skalnym Podhalu”, „Legendy Tatr”, „Zatracenia” i „Zawiszy Czarnego”.

1895 - W Dolinie koło Stanisławowa urodził się Stanisław Jaworski, aktor teatralny i filmowy, znany m.in. z ról filmach „Skarb”, „Niedaleko Warszawy”, „Wraki”.

1904 - We Lwowie założono Polskie Towarzystwo Filozoficzne.

1918 - W Warszawie urodziła się Marta Mirska, piosenkarka, pierwsza wykonawczyni przeboju „Pierwszy siwy włos”.

1930 - W Bogucicach urodził się Józef Wilkoń, artysta, malarz, ilustrator.

1933 - W Tallinie urodził się Bruno O'Ya, estoński aktor, piosenkarz, sportowiec, znany z roli chorążego Słotwiny w filmie Aleksandra Ścibor-Rylskiego „Wilcze Echa” i Józwy Butryma w „Potopie” Jerzego Hoffmana.

1940 - Na cmentarzu żydowskim w Lublinie Niemcy rozstrzelali 180 Żydów.

1943 - W Warszawie urodził się Wacław Kisielewski, pianista, kompozytor, członek duetu fortepianowego „Marek i Wacek”.

1943 - W Stefanowie w Lasach Chojnowskich rozstrzelany został przez Niemców Zbigniew Słomiński, prezydent Warszawy w latach 1927-35.

1945 - Armia Czerwona zajęła miasta: Czechowice (obecnie Czechowice-Dziedzice), Drawno i Kalisz Pomorski.

1945 - W nocy z 12 na 13 lutego oddział UPA dokonał zbrodni na co najmniej 50 Polakach w miejscowości Puźniki położonej w dawnym powiecie buczackim województwa tarnopolskiego.

1949 - Utworzone zostały pierwsze Państwowe Gospodarstwa Rolne (PGR).

1950 - W Warszawie urodził się Paweł Wawrzecki, aktor.

1953 - W Chorzowie urodził się Jan Kidawa-Błoński, reżyser, scenarzysta i producent filmowy, reżyser filmów „Trzy stopy nad ziemią”, „Skazany na bluesa”, „Różyczka”.

1958 - We Wrocławiu zespół pod kierunkiem prof. Wiktora Brossa wykonał pierwszą w Polsce operację na otwartym sercu.

1958 - W Trzebiechowie urodził się Krzysztof Pawlak, piłkarz, trener, dwukrotny mistrz Polski z Lechem Poznań, trzykrotny zdobywca Pucharu Polski, reprezentant kraju.

1959 - W Krakowie zmarł Iwo Gall, reżyser teatralny scenograf, pedagog.

1966 - W Krakowie urodziła się Dorota Segda, aktorka, znana m.in. z ról w filmach „Faustyna”, „Tato”, aktorka Starego Teatru w Krakowie.

1970 - W Brzozówce koło Lidy urodził się Czesław Michniewicz, piłkarz, trener.

1971 - Premiera pierwszego odcinka serialu „Doktor Ewa” w reżyserii Henryka Kluby z Ewą Wiśniewską w roli tytułowej.

1973 - Premiera filmu „Kopernik” w reżyserii Ewy i Czesława Petelskich.

1978 - W Krakowie zmarł Wiesław Dymny, aktor, poeta, prozaik, satyryk, scenarzysta, plastyk, współtwórca krakowskiej „Piwnicy pod Baranami”, autor tomu opowiadań „Słońce wschodzi raz na dzień”, powieści „Droga na dziki zachód” i scenariuszy do filmów „Pięć i pół bladego Józka”, „Chudy i inni”.

1981 - 1W Gdańsku powstało Tymczasowe Prezydium Krajowej Komisji Porozumiewawczej NSZZ „Solidarność”. W jego skład weszli: Lech Wałęsa - przewodniczący, dwaj wiceprzewodniczący KKP - Andrzej Gwiazda i Ryszard Kalinowski oraz Zbigniew Bujak (Mazowsze), Tadeusz Jedynak (Jastrzębie), Jan Rulewski (Bydgoszcz), Andrzej Słowik (Ziemia Łódzka), Stanisław Wądołowski (Pomorze Zachodnie - Szczecin), a także - bez prawa głosu - sekretarz KKP, Andrzej Celiński i Karol Modzelewski jako rzecznik prasowy.

1982 - Lecący z Warszawy do Wrocławia samolot PLL LOT An-24 został uprowadzony przez kapitana do Berlina Zachodniego.

1985 - Maciej Berbeka i Maciej Pawlikowski dokonali pierwszego zimowego wejścia na ośmiotysięcznik Czo Oju.

1988 - W Warszawie zmarł Witold Kula, historyk, badacz dziejów społeczno-gospodarczych Polski; autor publikacji „Teoria ekonomicznego ustroju feudalnego. Próba modelu” oraz „Miary i ludzie”.

1989 - Powstał Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej (ZHR).

1994 - W norweskim Lillehammer rozpoczęły się XVII Zimowe Igrzyska Olimpijskie. Najlepszym Polakiem był łyżwiarz szybki Jaromir Radke, który zajął 5. miejsce w wyścigu na 10000 m i 7. miejsce na dystansie o połowę krótszym.

1999 - Premiera filmu „Ogniem i mieczem” w reżyserii Jerzego Hoffmana.

2002 - Na antenie Polsatu wyemitowano pierwszy odcinek telenoweli Samo Życie.

2010 - W Vancouver rozpoczęły się XXI Zimowe Igrzyska Olimpijskie, podczas których polska ekipa zdobyła 6 medali: 1 złoty - Justyna Kowalczyk – biegi narc., 30 km ze startu wspóln. styl klas.; 3 srebrne - Justyna Kowalczyk – biegi narc., sprint indyw. na 1,4 km styl klas., Adam Małysz – skoki narc., skoczn. Norm. (HS 106), Adam Małysz – skoki narc., skoczn. duża (HS 140); oraz 2 brązowe: Justyna Kowalczyk – biegi narc., techn. łącz. na 15 km, Katarzyna Bachleda-Curuś, Katarzyna Woźniak, Luiza Złotkowska – łyżw. Szybk., bieg druż. kob.

2015 - W Narodowym Starym Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie zainaugurowano obchody 250-lecia teatru publicznego w Polsce.

2017 - W warszawskim szpitalu zmarła Krystyna Sienkiewicz, aktorka estradowa, teatralna, filmowa i telewizyjna, artystka kabaretowa, pisarka i plastyczka, a także wielka miłośniczka zwierząt. Miała 82 lata. Krystyna Sienkiewicz od kilku lat ciężko chorowała. Pogrzeb odbył się na wojskowych Powązkach. Zagrała m.in. w filmach „Rzeczpospolita babska”, „Lekarstwo na miłość” oraz serialu „Rodzina Leśniewskich”.

2020 – Zmarł Michał Gałkiewicz, artysta tworzący rzeźby kameralne, monumentalne i architektoniczne. Pracował w kamieniu, drewnie, betonie, ceramice i metalu. Był laureatem licznych nagród i wyróżnień na wystawach oraz konkursach ogólnopolskich i okręgowych, wielokrotnie nagradzanym z działalność artystyczną, pedagogiczną i społeczną. W latach 1974-1980 był komisarzem Łódzkiej Galerii Rzeźby.

 

Źródło: PAP

Komentarze
Zobacz także
Nasze programy