Polska 11 lutego – co wydarzyło się tego dnia

Portal TV Republika, kk 11-02-2024, 08:00
Artykuł
facebook.com

Tego dnia na obszarze plebiscytowym na Górnym Śląsku kontrolę przejęła Międzysojusznicza Komisja; w odwecie za zamach na Franza Kutscherę Niemcy powiesili 27 osób na balkonach spalonego domu; na Igrzyskach w Sapporo Wojciech Fortuna zdobył dla Polski pierwszy w historii złoty medal; aby zapobiec protestacyjnym spacerom w czasie nadawania Dziennika Telewizyjnego, władze wprowadziły w Świdniku od 19.30 godzinę milicyjną; weszła w życie ustawa znosząca obowiązkowa służbę wojskową. Urodzili się m. in. Karol Brzostowski, Józef Brandt. Antoni Nowowiejski, Józef Kałuża, Seweryna Szmaglewska, Maciej Kossowski, Marian Zembala, Piotr Wadecki. Zmarli natomiast: Jan Abezier, Jan z Głogowa, Kazimierz Twardowski, Ewa Pohoska, Marian Wierzbicki, Marian Hemar, Ryszard Kukliński oraz Antoni Kopff.

1359 - Kamień Krajeński uzyskał prawa miejskie.

1424 – W Lidzbarku Warmińskim zmarł Jan Abezier, biskup warmiński, kanonik fromborski od 19.02.1411 r.; choć na Warmię przybył dopiero w roku 1418 pochowany zostałw katedrze we Fromborku.

1454 – Walczący z krzyżakami mieszczanie gdańscy opanowali tamtejszy zamek, komtur Konrad Pfersfelder poddał go bez walki.

1466 - Wojna trzynastoletnia: Po przejściu na stronę polską biskup warmiński Paweł Legendorf wypowiedział wojnę zakonowi krzyżackiemu.

1507 - W Krakowie zmarł Jan z Głogowa, astronom, matematyk, wykładowca Akademii Krakowskiej.

1796 - W Michaliszkach urodził się Karol Brzostowski, żołnierz Powstania Listopadowego, właściciel ziemski, twórca tzw. Rzeczpospolitej Sztabińskiej - nowoczesnego gospodarstwa rolno-przemysłowego, opartego na oczynszowaniu chłopów, założyciel Huty Sztabińskiej.

1841 - W Szczebrzeszynie urodził się Józef Brandt, przedstawiciel malarstwa batalistycznego; do jego najbardziej znanych dzieł należą „Bitwa pod Chocimiem” (1867) i „Bitwa Wiedeńska” (1873).

1858 - W Lubieniach koło Opatowa urodził się Antoni Nowowiejski, biskup płocki, arcybiskup tytularny od 1930 r.; aresztowany przez Niemców zmarł w maju 1941 r. w obozie koncentracyjnym w Działdowie; beatyfikowany w 1999 r.

1863 - Powstańcy po dowództwem generała Mariana Langiewicza pokonali Rosjan w bitwie pod Słupią w Świętokrzyskim.

1869 - W Rzymie zmarła Makryna Mieczysławska podająca się za przełożoną klasztoru bazylianek w Mińsku, znalazła się w Paryżu i Rzymie, wywierając znaczny wpływ na życie polityczne i religijne emigracji polskiej.

1895 - Założono Cmentarz na Zaspie w Gdańsku.

1896 - W Przemyślu urodził się Józef Kałuża, piłkarz, trener, działacz sportowy, wieloletni piłkarz Cracovii, reprezentant Polski i trener drużyny narodowej.

1903 -  W Warszawie urodził się Kazimierz Fabisiak, aktor, reżyser teatralny.

1916 - W Przygłowie koło Piotrkowa Trybunalskiego urodziła się Seweryna Szmaglewska, pisarka, więźniarka niemieckiego obozu Auschwitz-Birkenau, świadek na procesie norymberskim; autorka książki „Dymy nad Birkenau” i powieści dla młodzieży „Czarne stopy”.

1918 - Dymisja rządu Jana Kucharzewskiego w związku z postanowieniami traktatu w Brześciu Litewskim zawartego przez państwa centralne z Ukraińską Republiką Ludową (URL); zgodnie z jego postanowieniami do powstałego państwa ukraińskiego przyłączono Chełmszczyznę i Podlasie. Rada Regencyjna dymisję przyjęła 27 lutego 1918 r.

1920 - Nad obszarami plebiscytowymi na Górnym Śląsku kontrolę przejęła Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa, powołana Traktatem Wersalskim.

1929 - Rząd Włoch i Stolica Apostolska podpisały Traktaty laterańskie; religię katolicką uznano za panującą w kraju, a papieża za suwerennego władcę wydzielonej części Rzymu, określonej jako Państwo Watykańskie.

1937 - W Grudziądzu urodził się Maciej Kossowski, muzyk, kompozytor, wokalista, w latach 1963-67 członek zespołu Czerwono-Czarni, wykonawca wielu przebojów, m.in. „Agatko!”, „Dwudziestolatki”, „Wakacje z blondynką”, „To ty, Mario”.

1938 - We Lwowie zmarł prof. Kazimierz Twardowski, filozof, logik; pod jego egidą pod koniec XIX w. powstała słynna szkoła lwowsko-warszawska, polski ośrodek myśli filozoficznej i logicznej; Twardowski wykształcił wielu polskich filozofów m.in. Władysława Tatarkiewicza, Kazimierza Ajdukiewicza i Izydorę Dąmbską.

1939 - W Zakopanem rozpoczęły się XII Mistrzostwa Świata w Narciarstwie Klasycznym.

1942 - W Warszawie podharcmistrz Maciej Aleksy Dawidowski „Alek” z konspiracyjnej Organizacji Małego Sabotażu „Wawer” odkręcił tablicę z napisem „Dem grossen Astronomen”, przytwierdzoną do cokołu pomnika Mikołaja Kopernika przez niemieckie władze okupacyjne.

1944 - W odwecie za zamach na Franza Kutscherę Niemcy przeprowadzili publiczną egzekucję więźniów Pawiaka, wieszając 27 osób na balkonach spalonego domu przy ulicy Leszno (naprzeciwko gmachu Sądów).

1944 - Ewa Pohoska, pisarka, publicystka, związana z grupą literacką „Płomienie”, założycielka pisma „Droga”, żołnierz Armii Krajowej została rozstrzelana przez Niemców w Warszawie.

1945 - W Jałcie zakończyła obrady konferencja „Wielkiej Trójki”, w której uczestniczyli Winston Churchill, Franklin D. Roosevelt i Józef Stalin; w wyniku zawartego porozumienia Polska po wojnie znalazła się w strefie wpływów Związku Sowieckiego; rząd RP na Uchodźstwie uznał ten fakt za zdradę ze strony aliantów.

1946 - W Rzymie, pod kierownictwem Jerzego Giedroycia, powstał Instytut Literacki; polskie wydawnictwo emigracyjne, gdzie ukazywały się najważniejsze tytuły polskiej literatury powojennej, krajowej i emigracyjnej, a także miesięcznik „Kultura”; w lipcu 1947 r. Instytut przeniesiono do Paryża.

1948 - W Warszawie rozpoczął się proces członków Organizacji Polskiej i NSZ. Śledztwo nastawione było na skompromitowanie dowódcy NSZ jako niemieckiego kolaboranta. By wymusić odpowiednie zeznania, ppłk Stanisław Kasznica został poddany torturom: „Konieczność stania lub siedzenia w wypełnionej lodowatą wodą celi doprowadziła do pojawienia się u niego objawów gruźlicy. Od bicia miał na twarzy szramy, a na głowie ślady po wyrywanych kępami włosach. By ukryć proceder, miał ogoloną głowę. Oprawcy powybijali mu zęby. Próbą złamania więźnia było osadzenie go w celi z człowiekiem, który podczas prowadzonego śledztwa dostał szału i zagrażał więźniowi”. Przesłuchiwany ponad rok i sądzony w propagandowym procesie został skazany na czterokrotna karę śmierci. Wyrok wykonano 12 maja 1948 roku. Wiosną 2013 roku na warszawskich Powązkach w kwaterze „Ł” zostały odnalezione jego szczątki.

1950 - W Krzepicach urodził się Marian Zembala, kardiochirurg, asystent Zbigniewa Religi, uczestnik pierwszej udanej polskiej operacji przeszczepu serca, dyrektor Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu, minister zdrowia w rządzie Ewy Kopacz.

1961 - W Warszawie zmarł Andrzej Wierzbicki, działacz gospodarczy i polityczny, współzałożyciel i dyrektor Lewiatana, od 1932 r. prezes Zarządu Centralnego Związku Przemysłu Polskiego.

1963 - We Wrocławiu urodziła się Ewa Skibińska, aktorka teatralna i filmowa, znana m.in. z ról w filmach „Wszystko co najważniejsze”, „Tydzień z życia mężczyzny”, „Matka Teresa od Kotów”.

1966 - Premiera filmu Aleksandra Ścibora-Rylskiego „Jutro Meksyk” ze Zbigniewem Cybulskim i Joanną Szczerbic w rolach głównych.

1971 - Strajk włókniarek w Łodzi, żądających obniżki cen i poprawy zaopatrzenia; do strajku przyłączyli się pracownicy 32 zakładów.

1972 - W Dorking pod Londynem zmarł Marian Hemar, poeta, satyryk, komediopisarz, dramaturg, tłumacz poezji, autor m.in. szlagieru „Kiedy znów zakwitną białe bzy”, popularyzator i piewca folkloru lwowskiego; w czasie II wojny światowej żołnierz Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich; po wojnie na emigracji, autor satyrycznych komentarzy odnoszących się do sytuacji w PRL emitowanych w Radiu Wolna Europa, za które został przez władze komunistyczne pozbawiony polskiego obywatelstwa.

1972 - Na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w Sapporo skoczek narciarski Wojciech Fortuna zdobył dla Polski pierwszy w historii złoty medal olimpijski w sportach zimowych.

1973 - W Elblągu urodził się Piotr Wadecki, kolarz, czterokrotny mistrz Polski, olimpijczyk z Sydney (2000), zwycięzca Wyścigu Pokoju (2000).

1980 - W Warszawie rozpoczął obrady VIII Zjazd PZPR.

1981 - Premier Józef Pińkowski podał się do dymisji; nowym szefem rządu został gen. Wojciech Jaruzelski.

1982 - Zarząd Główny ZBOWiD podjął decyzję o budowie w Warszawie pomnika „Poległym w Służbie i Obronie Polski Ludowej”.

1982 - Stan wojenny: Ukazał się pierwszy numer „Tygodnika Mazowsze” - największego w latach 1982-89 podziemnego pisma Solidarności.

1982 - Stan wojenny: W Świdniku, aby zapobiec protestacyjnym spacerom, organizowanym w czasie nadawania Dziennika Telewizyjnego, władze wprowadziły od 19.30 godzinę milicyjną.

1986 - Ogłoszono informację o umorzeniu śledztwa w sprawie śmierci studenta Uniwersytetu Gdańskiego Marcina Antonowicza, który zginął w 1985 r. w niewyjaśnionych okolicznościach, po zatrzymaniu przez patrol ZOMO.

1998 - W Warszawie zmarł arcybiskup Bazyli (Włodzimierz Doroszkiewicz), prawosławny metropolita warszawski i całej Polski, zwierzchnik Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego w RP.

2000 - Uruchomiono portal internetowy Interia.pl.

2004 - W Tampie na Florydzie zmarł płk Ryszard Kukliński, oficer Sztabu Generalnego LWP, który przekazał CIA informacje o przygotowaniach do wprowadzenia stanu wojennego w Polsce oraz plany tej operacji, a także inne tajemnice Układu Warszawskiego; w 1984 r. Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie skazał Kuklińskiego zaocznie za „dezercję i zdradę” na karę śmierci i zarekwirował jego mienie; w 1995 r. wyrok oficjalnie umorzono; nazywany „pierwszym polskim oficerem w NATO”, pochowany został w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie; w 2016 r. awansowany pośmiertnie na generała.

2006 - W Toruniu odsłonięto Pomnik Kargula i Pawlaka.

2008 - W Haverford koło Filadelfii zmarł Frank Piasecki, amerykański konstruktor lotniczy polskiego pochodzenia, znany przede wszystkim jako twórca śmigłowców dwuwirnikowych o układzie podłużnym.

2009 - W życie weszła ustawa znosząca w Polsce obowiązkowa służbę wojskową.

2021 - Zmarł kompozytor Antoni Kopff, współautor piosenek „Do zakochania jeden krok” i „Bądź moim natchnieniem”. Komponował muzykę do piosenek takich twórców i zespołów jak: Bajm, Andrzej Dąbrowski, Anna Jantar, Irena Jarocka, Krzysztof Krawczyk, Alicja Majewska, Zbigniew Wodecki, Andrzej Zaucha, Jonasz Kofta.

 

Źródło: PAP

Komentarze
Zobacz także
Nasze programy