Polska 1 lutego – co wydarzyło się tego dnia

Portal TV Republika 01-02-2024, 09:30
Artykuł
facebook.com

Tego dnia w Warszawie odbył się jednodniowy sejm pacyfikacyjny, tzw. Sejm Niemy; ze stacji nadawczej Polskiego Towarzystwa Radiotechnicznego nadany został pierwszy próbny program radiowy w Polsce; odbyło się ostatnie spotkanie Klubu Krzywego Koła; założony został zespół blues-rockowy Breakout; Roman Polański zbiegł z USA; została opublikowana tzw. Lista Wildsteina. Urodzili się m. in. Kazimierz Nitsch, Franciszek Kleeberg, Tadeusz Piskor, Kazimierz Ptaszycki, Aleksander Polus, Ignacy Tokarczuk, Marian Marek Drozdowski, Marian Opania, Jerzy Matałowski, Kazimierz Nycz, Katarzyna Kozyra, Bartłomiej Nizioł. Zmarli natomiast: August II Mocny, Bolesław Limanowski, Maciej Szumowski, Stanisław Michalski, Wisława Szymborska, Ryszard Szurkowski oraz Leonard Pietraszak.

1411 - W Toruniu Polska i Litwa zawarły traktat pokojowy z Zakonem Krzyżackim.

1556 - Królowa Bona Sforza opuściła Kraków i wyruszyła do księstwa Bari, gdzie zmarła półtora roku później.

1717 - W Warszawie odbył się jednodniowy sejm pacyfikacyjny, tzw. Sejm Niemy, który zapoczątkował protekcję Rosji nad Rzeczpospolitą; pod naciskiem Rosji m.in. ograniczono kontyngent wojsk saskich w Polsce i liczebność polskiego wojska. Określenie „niemy” wzięło się stąd, że nie dopuszczono na nim posłów do głosu.

1733 - W Warszawie zmarł August II Mocny, król Polski i książę elektor saski.

1856 - W Warszawie zmarł Iwan Paskiewicz, rodyjski generał, od roku 1832 do śmierci namiestnik Królestwa Polskiego; zwolennik polityki rusyfikacyjnej.

1874 - W Krakowie urodził się Kazimierz Nitsch, językoznawca, historyk języka polskiego, badacz dialektów, prezes Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk.

1888 - W Tarnopolu urodził się Franciszek Kleeberg, generał WP, bohaterski dowódca Grupy Operacyjnej „Polesie” walczącej z wojskami niemieckimi i sowieckimi w czasie kampanii 1939 r.; po bitwie pod Kockiem jako ostatni polski generał złożył broń.

1889 - W Borze pod Ostrowcem w pow. Iłża. urodził się Tadeusz Piskor, oficer Legionów Polskich, jeden z najbliższych współpracowników Józefa Piłsudskiego; w latach 1926-1931 szef Sztabu Generalnego (od 1928 r. Sztabu Głównego); podczas kampanii 1939 r. dowódca Armii „Lublin”.

1908 - W Petersburgu urodził się Kazimierz Ptaszycki, architekt, urbanista, współautor planów odbudowy Wrocławia i budowy Nowej Huty, żołnierz kampanii polskiej 1939 r.

1912 - W Kijowie urodziła się Ina Benita, właściwie Janina Ferow-Bułhak, aktorka teatralna, kabaretowa i filmowa; znana m.in. z filmów „Doktor Murek” i „Sportowiec mimo woli”; zginęła w czasie Powstania Warszawskiego.

1914 - W Dortmundzie urodził się Aleksander Polus, bokser, pierwszy w historii reprezentant Polski, który zdobył tytuł mistrza Europy - Mediolan 1937 r.; uczestnik igrzysk olimpijskich w Berlinie w 1936.

1918 - W Łubiankach Wyższych koło Zbaraża urodził się Ignacy Tokarczuk, arcybiskup metropolita przemyski; w czasach PRL wspierał działania opozycji antykomunistycznej, m.in. KOR, ROPCiO, a następnie Solidarności; wielokrotnie szykanowany przez Służbę Bezpieczeństwa. W 2006 został odznaczony przez prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Orderem Orła Białego.

1923 - Podpisano polsko-radziecki układ o wymianie więźniów politycznych.

1925 - W Warszawie ze stacji nadawczej Polskiego Towarzystwa Radiotechnicznego nadany został pierwszy próbny program radiowy w Polsce. Wydarzenie to poprzedziło oficjalne powstanie 18 sierpnia 1925 „Polskiego Radia” spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

1932 - W Łasku urodził się Marian Marek Drozdowski, historyk, varsavianista.

1935 - W Warszawie zmarł Bolesław Limanowski, jeden z pierwszych działaczy polskiego ruchu socjalistycznego, współzałożyciel PPS.

1943 - W Puławach urodził się Marian Opania, aktor, artysta kabaretowy; znany m.in. z filmów „Człowiek z żelaza”, „Awans”, „Piłkarski poker”, „Rozmowy kontrolowane”, a także komedii telewizyjnej „Cudownie ocalony”.

1944 - Specjalny oddział Kedywu Komendy Głównej AK „Pegaz” (późniejszy „Parasol”) wykonał wyrok śmierci na „kacie Warszawy” gen. Franzu Kutscherze, dowódcy SS i policji dystryktu warszawskiego.

1945 - Rząd Tymczasowy przeniósł się z Lublina do Warszawy.

1945 - W Garwolinie urodził się Krzysztof Mętrak, poeta, krytyk literacki i filmowy.

1945 - Armia Czerwona wkroczyła do Torunia, Myśliborza, Szlichtyngowej i Wschowy.

1946 - Specjalny sąd karny w Gdańsku skazał na 8 lat więzienia niemieckiego bpa K. M. Spletta, który od 1939 r. był m.in. administratorem apostolskim diecezji chełmińskiej.

1947 - Tadeusz Horko objął w Londynie funkcję redaktora „Dziennika Polskiego i Dziennika Żołnierza”.

1947 - Utworzono Politechnikę Szczecińską.

1948 - W Straubing w Bawarii urodził się Jerzy Matałowski, znany m.in. z roli Kolumba w serialu Janusza Morgensterna „Kolumbowie”.

1950 - W Starej Wsi koło Oświęcimia urodził się metropolita warszawski kardynał Kazimierz Nycz.

1951- Rozkaz ministra obrony narodowej o wojskowej służbie zastępczej, na podstawie którego poborowych można było kierować do pracy w tzw. batalionach górniczych, od 1955 r. noszących nazwę Wojskowego Korpusu Górniczego.

1953 - W Krakowie powstało Wydawnictwo Literackie.

1957 - Ustanowiono odznaczenie wojskowe Wielkopolski Krzyż Powstańczy.

1962 - W Warszawie odbyło się ostatnie spotkanie Klubu Krzywego Koła; dwa dni później władze komunistyczne podjęły decyzję o jego likwidacji, uzasadniając to tym, że jest on zdominowany przez „prawicowych nacjonalistów” i „rewizjonistów”.

1963 - W Warszawie urodziła się Katarzyna Kozyra, rzeźbiarka, autorka wideoinstalacji, filmów i performansów, m.in. rzeźby „Piramidy zwierząt” i filmów „Święto wiosny”, „Łaźnia żeńska”.

1968 - W Rzeszowie założony został zespół blues rockowy Breakout, w jego składzie znaleźli się Tadeusz Nalepa, Mira Kubasińska, Józef Hajdasz, Krzysztof Dłutowski i Janusz Zieliński.

1969 - W Sycowie w pow. oleśnickim urodził się Robert Gonera, aktor, znany m.in. z filmów „Samowolka”, „Gry uliczne”, „Dług”.

1972 - W Warszawie z inicjatywy Józefa Szajny Teatr Klasyczny (działający od 1955 r. ) został przekształcony w działający do dziś Teatr Studio.

1974 - W Szczecinie urodził się Bartłomiej Nizioł, muzyk, pedagog, zdobywca I nagrody na Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym im. Henryka Wieniawskiego w 1991 roku.

1978 - Roman Polański zbiegł z USA.

1981 - Premiera 1. odcinka serialu telewizyjnego Rodzina Leśniewskich w reżyserii Janusza Łęskiego.

1982 - Stan wojenny: ogłoszono drastyczną podwyżkę cen, prezentowaną w mediach jako zapowiedź gruntownej reformy gospodarczej; ceny żywności wzrosły o 241 proc., a opału i energii o 171 proc.

1992 - Początek emisji Radia WAWA.

1994 - Weszła w życie umowa o stowarzyszeniu Polski ze Wspólnotami Europejskimi.

1997 - Uruchomiono Poznański Szybki Tramwaj.

2003 - Wszedł w życie Traktat Nicejski, podpisany w lutym 2001 r., określający stosunki wewnątrz Unii Europejskiej po rozszerzeniu wspólnoty o nowe państwa.

2004 - W Krakowie zmarł Maciej Szumowski, dziennikarz, reżyser, redaktor „Gazety Krakowskiej”, autor filmów dokumentalnych.

2005 – W internecie została opublikowana tzw. Lista Wildsteina, wyniesiona przez dziennikarza „Rzeczpospolitej” Bronisława Wildsteina z Instytutu Pamięci Narodowej, zawierająca nazwiska pracowników komunistycznych służb bezpieczeństwa, ich tajnych współpracowników oraz kandydatów na współpracowników.

2005 - Papież Jan Paweł II został późnym wieczorem przewieziony do rzymskiej kliniki Gemelli z powodu powikłań pogrypowych.

2011 - W Gdańsku zmarł Stanisław Michalski, aktor, dyrektor Teatru Wybrzeże.

2012 - W Krakowie zmarła Wisława Szymborska, poetka, eseistka; zadebiutowała w 1945 r. wierszem „Szukam słowa”, jej pierwszy tomik wierszy to „Dlatego żyjemy”; kolejne tomy jej wierszy to: „Sól”, „Sto pociech”, „Wszelki wypadek”, „Wielka liczba”, „Ludzie na moście”, „Koniec i początek”, „Chwila”, „Dwukropek” i „Tutaj”; po śmierci poetki ukazał się tomik „Wystarczy”; laureatka literackiej Nagrody Nobla w 1996 r.

2015 - Polska pokonała po dogrywce Hiszpanię 29:28 w meczu o trzecie miejsce rozgrywanych w Katarze'24. Mistrzostw Świata w Piłce Ręcznej Mężczyzn.

2021 – W Warszawie zmarł Edward Babiuch w latach 1970-1980 członek Biura Politycznego i sekretarz KC PZPR, w latach 1976–1980 zastępca przewodniczącego Rady Państwa. Pomiędzy lutym i sierpniem 1980 roku pełnił funkcję premiera, którą stracił w wyniku strajków sierpniowych. Był ostatnim żyjącym premierem PRL i jednym z ostatnich wysokich funkcjonariuszy reżimu komunistycznego.

2021 – W Radomiu zmarł Ryszard Szurkowski, najbardziej utytułowany polski kolarz w historii. W 1973 r. został mistrzem świata, dwukrotnie wywalczył olimpijskie srebro w jeździe drużynowej na czas (w 1972 i 1976), cztery razy (1970, 1971, 1973 i 1975) wygrał Wyścig Pokoju.

2023 – W Warszawie zmarł aktor teatralny i filmowy Leonard Pietraszak. Popularność przyniosły mu role m.in. doktora Karola Stelmacha w „Czterdziestolatku”, Krzysztofa Dowgirda w „Czarnych chmurach”, pułkownika Wacława Waredy w „Karierze Nikodema Dyzmy” i Gustawa Kramera w kultowych filmach „Vabank” i „Vabank II”.

 

Źródło: PAP

Komentarze
Zobacz także
Nasze programy