Nie żyje gen. bryg. Janusz Brochwicz-Lewiński ps. "Gryf", żołnierz batalionu AK "Parasol"

Artykuł
Facebook/ fot. Piotr Gajewski

Informację przekazał portal wpolityce.pl. We wrześniu "Gryf" skończył 96 lat. Zmarł dziś o godzinie 4:30.

– Dwa ostatnie dni czuł się źle. Oglądał telewizję i śledził wydarzenia w Polsce, to, co się dzieje w Sejmie i przed nim. Denerwował się wszystkim, Mazgułą i KOD-em też. Bardzo to przeżywał. Miał bardzo dobrą śmierć. Zmarł w domu, podczas snu. o 4:30 – powiedziała portalowi wpolityce.pl Agnieszka Bogucka, prezes Zarządu oddziału Warszawskiego Stowarzyszenia Wspólnota Polska, która opiekowała się generałem.

Janusz Brochwicz-Lewiński, ps. „Gryf” urodził się 17 września 1920 roku w Wołkowysku. Generał brygady Wojska Polskiego, żołnierz Batalionu AK "Parasol". Jego ojciec Stanisław był profesorem Uniwersytetu Jagielońskiego i Uniwersytetu Stefana Batorego.

W 1938 roku, po ukończeniu nauki w liceum w Wołkowysku, rozpoczął służbę wojskową, w trakcie której ukończył Dywizyjny Kurs Podchorążych Rezerwy 29. Dywizji Piechoty przy 76. Lidzkim Pułku Piechoty w Grodnie, i w maju 1939 r. rozpoczął praktykę w tym pułku. We wrześniu 1939 r. walczył w stopniu kaprala podchorążego. Po agresji ZSRR na Polskę, dostał się 18 września 1939 r. do niewoli sowieckiej, z której zbiegł. 

Jesienią 1939 r., po kilkutygodniowej tułaczce dotarł do Generalnego Gubernatorstwa, gdzie włączył się w działalność powstającego Związku Walki Zbrojnej. Na terenie Puław pracował w administracji niemieckiej i równocześnie prowadził działania wywiadowcze - tworzył raporty dla wywiadu ZWZ. Zdekonspirowany w 1942 r. opuścił Puławy i do wiosny 1944 roku dowodził oddziałem partyzanckim AK na Lubelszczyźnie. W marcu 1944 r. skierowany do Warszawy, wszedł w skład I plutonu kompanii "Pegaz" (późniejszy "Parasol"). 10 lipca 1944 r. dowodził akcją na aptekę Wendego przy Krakowskim Przedmieściu 55, podczas której zdobyto narzędzia chirurgiczne, lekarstwa, środki znieczulające oraz materiały opatrunkowe dla sanitariatu Kedywu KG AK. Przydział w lipcu 1944 r. - Armia Krajowa - Kedyw KG AK - batalion "Parasol" - 1 kompania. Działał na szlaku bojowym: Wola - Stare Miasto (szpitale) - kanały - Śródmieście Północ (szpitale). W dniach 4-5 sierpnia 1944 r. wsławił się obroną kompleksu zabudowań "Getreide Industrie-Werke" czyli: młyna, fabryki makaronów, magazynów oraz "pałacyku", a właściwie 1-piętrowej kamieniczki Karola Michlera przy ul. Wolskiej 40. Za te walki odznaczony Krzyżem Walecznych. Od 6 sierpnia dowodził walkami kilkunastoosobowej grupy opóźniającej, której zadaniem była obrona rejonu Młynarska - Żytnia.

Ciężko ranny 8.08.1944 r. (postrzał twarzy) podczas walk na Cmentarzu Ewangelickim, wyeliminowany z dalszych walk. Ewakuowany do Szpitala Jana Bożego na Stare Miasto, następnie kanałami przeszedł do Śródmieścia Południe. Po powstaniu trafił niewoli niemiecka - jeniec Stalagu 318 (VIII F - 344) Lamsdorf, następnie Oflagu VII A Murnau. Po wyzwoleniu obozu przez Amerykanów pozostał na Zachodzie, wkrótce otrzymał przydział do Ośrodka Zapasowego Samodzielnej Brygady Spadochronowej, z której we wrześniu 1945 r. został skierowany do szpitala w Szkocji. Przeszedł ciężką operację szczęki i pięciomiesięczną rehabilitację. W lutym 1946 r. opuścił szpital. Pozostał na stałe w Wielkiej Brytanii. Wstąpił do armii brytyjskiej (3. Pułk Królewski Huzarów), służył m.in. w gwardii przybocznej Jego Królewskiej Mości Jerzego VI. Działał również m.in. w Palestynie i Sudanie jako agent wywiadu. Po opuszczeniu armii był przez 15 lat kwatermistrzem i oficerem administracyjnym w jednej z brytyjskich szkół wojskowych. Od przejścia na emeryturę w 1985 r. pracował dorywczo jako tłumacz w ambasadzie brytyjskiej w Bonn i konsulacie brytyjskim w Kolonii. Powrócił na stałe do Polski w lipcu 2002 r. Od tego czasu aktywnie działa w środowisku kombatanckim. W styczniu 2007 uczestniczył w akcji billboardowej programu "Patriotyzm Jutra". 24 kwietnia 2008 r. Prezydent RP, Lech Kaczyński mianował go do stopnia generała brygady.

Odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Walecznych (dwukrotnie), Krzyżem Partyzanckim, Krzyżem Armii Krajowej, Warszawskim Krzyżem Powstańczym, Krzyżem Kampanii Wrześniowej, Złotym Medalem za Zasługi dla Obronności Kraju.

W latach 2009–2014 był członkiem kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. W 2007 roku Rada Miasta Stołecznego Warszawy przyznała mu godność Honorowego Obywatela miasta stołecznego Warszawy. W 2008 r. Prezydent RP Lech Kaczyński awansował go do stopnia generała brygady, a w listopadzie 2015 r. Prezydent RP Andrzej Duda odznaczył go Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. 

Źródło: wpolityce.pl, telewizjarepublika.pl

Komentarze
Zobacz także
Nasze programy