Polska 12 kwietnia – co wydarzyło się tego dnia

Portal TV Republika, kk 12-04-2024, 08:00
Artykuł
PAP; dzieje.pl; grafika własna

Tego dnia w stoczni w Hawrze zwodowano okręt ORP Wilk; Sowieci przeprowadzili drugą masową deportację ludności polskiej w głąb ZSRS; dywizja Pancerna gen. S. Maczka wyzwoliła niemiecki obóz jeniecki w Oberlangen, w którym więziono uczestniczki Powstania Warszawskiego; wystrzelono statek kosmiczny „Wostok 1” z Jurijem Gagarinem; w Warszawie pierwszą audycję nadało podziemne Radio „Solidarność”. Urodzili się m. in. Bohdan Korzeniewski, Konstanty Puzyna, Jan Suzin, Ryszard Bosak. Zmarli natomiast: Jakub Fontana, Tytus Działyński, Stefan Bobrowski, Marian Zyndram-Kościałkowski, Kazimierz Ajdukiewicz, Jacek Dębski, Andrzej Kurylewicz oraz Jerzy Woźniak.

1627 - Wojna polsko-szwedzka: Początek bitwy pod Czarnem.

1656 – Potop szwedzki: wojska hetmana wielkiego litewskiego Pawła Jana Sapiehy wyzwoliły Lublin z rąk szwedzkich.

1773 - W Warszawie zmarł Jakub Fontana, polski architekt włoskiego pochodzenia, przedstawiciel baroku i klasycyzmu; zaprojektował m.in. gmach Collegium Nobilium, pracował przy przebudowie Zamku Królewskiego w Warszawie; w 1755 r. otrzymał tytuł architekta królewskiego.

1850 - Ogłoszono decyzję cesarza Franciszka Józefa o budowie Twierdzy Kraków.

1861 - W Poznaniu zmarł Tytus Działyński, działacz społeczny i polityczny, uczestnik Powstania Listopadowego, kawaler Orderu Virtuti Militari; mecenas sztuki, wydawca źródeł historycznych, założyciel Biblioteki Kórnickiej.

1863 - W okolicach Rawicza w pojedynku sprowokowanym przez przeciwników politycznych zginął Stefan Bobrowski, członek tajnego Komitetu Centralnego Narodowego; od stycznia 1863 r. właściwy kierownik Powstania Styczniowego, organizator i członek Tymczasowego Rządu Narodowego.

1903 - W Poznaniu otwarto pierwszy park publiczny, nazwany najpierw Ogrodem Botanicznym, a potem Parkiem Wilsona.

1905 - W Siedlcach urodził się Bohdan Korzeniewski, historyk i krytyk teatru, reżyser, tłumacz, pedagog.

1929 - W Warszawie urodził się Konstanty Puzyna, krytyk teatralny, eseista, poeta; kierownik literacki Teatru „Wybrzeże”, Teatru Dramatycznego i Teatru Ateneum w Warszawie; badacz twórczości Witkacego.

1929 – W stoczni we francuskim Hawrze zwodowano podwodny stawiacz min ORP Wilk, pierwszą jednostkę podwodną polskiej Marynarki Wojennej.

1930 - W Warszawie urodził się Jan Suzin, prezenter telewizyjny, lektor.

1940 - W nocy z 12 na 13 kwietnia władze sowieckie przeprowadziły drugą masową deportację ludności polskiej w głąb ZSRS; według danych NKWD w ramach przeprowadzonej akcji wywieziono łącznie około 61 tys. osób, głównie do Kazachstanu; ofiarami deportacji były rodziny rozstrzeliwanych w tym samym czasie polskich jeńców wojennych oraz osób więzionych przez NKWD.

1940 - Rozkaz Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego o formowaniu w Syrii Brygady Strzelców Karpackich pod dowództwem płk. Stanisława Kopańskiego.

1944 - W Hucisku w powiecie Bóbrka w Galicji Wschodniej oddział UPA, wsparty przez członków samoobrony ukraińskiej, zamordował ponad 100 Polaków.

1945 - 1 Dywizja Pancerna gen. Stanisława Maczka wyzwoliła niemiecki obóz jeniecki w Oberlangen, w którym więziono uczestniczki Powstania Warszawskiego.

1945 - W nocy z 12 na 13 kwietnia grupa operacyjna powiatowego UB w Siedlcach zamordowała 16 młodych osób, podejrzanych o działalność w AK i NSZ.

1945 – W Rakowej na Podkarpaciu oddział UPA zamordował 13 Polaków i 3 Ukraińców.

1946 - W Brookwood w Wielkiej Brytanii zmarł Marian Zyndram-Kościałkowski, żołnierz Legionów Polskich, współtwórca POW, działacz BBWR; premier RP w latach 1934-35.

1950 - W Kamiennej Górze urodził się Ryszard Bosek, siatkarz, mistrz świata z Meksyku (1974) i złoty medalista olimpijski z Montrealu (1976); trener.

1961 - Z terenu Kazachstanu w Związku Sowieckim wystrzelono statek kosmiczny „Wostok 1” z kosmonautą Jurijem Gagarinem na pokładzie; był to pierwszy lot człowieka w kosmos, trwał 108 minut.

1963 - Premiera filmu „Godzina pąsowej róży” w reżyserii Haliny Bielińskiej.

1963 - W Warszawie zmarł Kazimierz Ajdukiewicz, filozof, logik, przedstawiciel szkoły lwowsko-warszawskiej.

1982 - Stan wojenny: W Warszawie pierwszą audycję nadało podziemne Radio „Solidarność”, którego twórcami byli m.in. Zofia i Zbigniew Romaszewscy.

1982 - Premiera filmu „Znachor” w reżyserii Jerzego Hoffmana.

1985 - W Warszawie Sąd Wojewódzki zarejestrował Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (OPZZ).

1987 - Premiera filmu „Ucieczka z Sobiboru” w reżyserii Jacka Golda.

1991 - W Warszawie podpisano akt założycielski Giełdy Papierów Wartościowych.

1991 - Premiera filmu „Pogrzeb kartofla” Jana Jakuba Kolskiego.

2001 - W Warszawie został zastrzelony były minister sportu Jacek Dębski.

2007 – W Konstancinie Jeziornie zmarł Andrzej Kurylewicz, kompozytor, pianista, i dyrygent. Autor muzyki klasycznej, teatralnej, filmowej, baletowej, jazzowej. Kompozytor muzyki do filmu „Nad Niemnem” (1987) i seriali telewizyjnych „Polskie drogi” (1977), „Lalka” (1978), „Nad Niemnem” (1988).

2012 – We Wrocławiu zmarł Jerzy Woźniak „Nowak”, żołnierz Armii Krajowej, 2. Korpusu Polskiego oraz oddziałów podziemia antykomunistycznego, więzień polityczny reżimu komunistycznego skazany na karę śmierci, pulmonolog, zastępca kierownika, a w roku 2001 kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.



Źródło: PAP

Komentarze
Zobacz także
Nasze programy